Treść głównego artykułu

Abstrakt

Uczestniczenie w zinstytucjonalizowanym poradnictwie, które pojawiło się wraz z rozwojem przemysłu i powstawaniem różnych organizacji społecznych w początkach XX wieku, podlegało zmianom, jakie dotyczyły życia społecznego, ekonomicznego i kultury. W związku z tym można wyróżnić kolejno pojawiające się typy osób radzących się: pacjenta, klienta, homo consultansa, kierujących się odmiennymi intencjami w nawiązywanych relacjach poradniczych. Współczesny homo consultans jest swoistą hybrydą mieszczącą w sobie zarówno osoby zasięgające porady w sposób tradycyjny, te, które są „atakowane” poradami, choć ich nie oczekują, ludzi obserwujących korzystanie z porad przez innych, jak i tych, którzy mogą być od porad uzależnieni – „poradoholików”. Ta złożona sytuacja zdaje się zarówno otwierać nowe możliwości, jak i stwarzać problemy natury organizacyjnej i etycznej organizatorom i doradcom zatrudnionym w zinstytucjonalizowanym poradnictwie.

Słowa kluczowe

homo consultans klient pacjent poradoholik

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Aronson E., Wilson T. D., Akert R. M. (2012). Psychologia społeczna. Serce i umysł (tłum. J. Gilewicz). Poznań: Wydawnictwo Zysk i Sk-a.
  2. Bauman, Z. (1995). Wieloznaczność nowoczesna – Nowoczesność wieloznaczna (tłum. J. Bauman). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Bauman, Z. (2009). Sztuka życia (tłum. T. Kunz). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  4. Beck, U. (2009). Ponowne odkrycie polityki: Przyczynek do teorii modernizacji refleksywnej. W: U. Beck, A. Giddens, S. Lash, Modernizacja refleksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności (s. 11–78). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  5. Brammer, L.M. (1984). Kontakty służące pomaganiu. Procesy i umiejętności (tłum J. Mieścicki, M. Żardecka). Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
  6. Castells, M. (2008). Społeczeństwo sieci (tłum. M. Marody i zespół). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  7. Cyrulnik, B. (2014). Ratuj się, życie wzywa (tłum. E. Kaniowska). Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
  8. Czerkawska, A. (2018). Ku dialogicznej więzi w poradnictwie humanistycznie zorientowanym/ Towards a dialogical bond in a humanistic-oriented Counseling. Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy, 7, 129–146/333–349.
  9. Deissler, K.G. (1998). Terapia systemowa jako dialog. Odkrywanie samego siebie? Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  10. Di Fabio, A. (2014). Intrapreneurial self-capital: a new construct for the 21st century. Journal of Employment Counseling, 51(3), 98–111.
  11. Drabik-Podgórna, V. (2009). Poradnictwo w perspektywie personalizmu dialogicznego. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (s. 103–124). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  12. Drabik-Podgórna, V. (2016). Contemporary Counselling: Anthropocentric Dialogue-Sensitive Thinking. W: J. Guichard, V. Drabik-Podgórna, M. Podgórny (red.), Counselling and Dialogue for Sustainable Human Development (s. 44–55). Wrocław–Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  13. Dragon, A. (2015). Proces mediacji w perspektywie poradoznawczej/ The mediation process: A counselling studies perspective. Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy, 4, 131–143/305–318.
  14. Dragon, A. (2016). Proces mediacji. Typologia uczestników i szanse porozumienia, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 78 (3), 239–252. https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.3.17
  15. Dragon, A. (2018). Transformacja doświadczeń życiowych uczestników mediacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  16. Duarte, M. E. (2014). Poradnictwo w konstruowaniu życia. Cele, procesy, instrumenty/ Life-designing: Objectives, processes, instruments. Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy, 3, 41–58/214–230.
  17. Eco, U. (2008). Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Warszawa: W.A.B.
  18. Egan, G. (2002). Kompetentne pomaganie. Model pomocy oparty na procesie rozwiązywania problemów. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
  19. Foucault, M. (2011). Narodziny biopolityki (tłum. M. Herer). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  20. Giddens, A. (1991). Modernity and self-identity: Self and society in the late modern age. Stanford: Stanford University Press.
  21. Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna (tłum. A. Jankowski). Poznań: Media Rodzina.
  22. Guichard, J. (2018a). Doradztwo dotyczące zatrudnienia a poradnictwo Life Design: cele główne i szczegółowe oraz podstawy interwencji poradniczych/ Employability guidance & life design counselling: Objectives, ends and foundations of career and life design interventions. Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy, 7, 21–56/235–266.
  23. Guichard, J. (2018b). Dialog konstruowania życia/Life Design. Nowa forma wspierających interwencji poradniczych/ Life Design Dialogue – A New Form of Career and Life Design Interventions. Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy, 7, 57–97/267–304.
  24. Holt, J. (1981). O „pomocy” i specjalistach od pomagania. W: K. Jankowski (red.), Psychologia w działaniu (s. 296–303). Warszawa: Czytelnik.
  25. Jacyno, M. (2007). Kultura indywidualizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  26. Kargul, J. (2018). Studenci o unikaniu porad. W: W. Danilewicz, J. Nikitorowicz, M. Sobecki (red.), Ku życiu wartościowemu. Idee –Koncepcje – Praktyki. Tom 2 Koncepcje –praktyki (s. 309–321). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  27. Kargulowa, A. (2004/2011). O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradoznawczego dyskursu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  28. Kargulowa, A. (red.). (2009). Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  29. Kargulowa, A. (2014). Counselling situation and its ambiguities/Lo stato del counseling e le sue ambiguità. Counseling Giornale Italiano di Ricerca e Applicazioni, 7(2), 121–132.
  30. Kargulowa, A. (2016) Discourses of counsellogy: Toward an anthropology of counselling (tłum. P. Palmer i P. Poniatowska). Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”.
  31. Kargulowa, A. (2017a). Pacjent, klient, homo consultans – perspektywa andragogiczna. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja. 20(3), 7–20.
  32. Kargulowa, A. (2017b). Homo Consultans Amidst Pop-Culture. Culture and Education, (2), 9–29. https://doi.org/10.15804/kie.2017.02.01
  33. Kargulowa, A. (2018). Homo Consultans Amidst Pop Culture: Towards Sustainable Development. W: V. Cohen-Scali, J. Pouyaud, M. Podgórny, V. Drabik-Podgórna, G. Aisenson, J.-L. Bernaud, I. Abdou Moumoula, J. Guichard (Eds.), Interventions in Career Design and Education.Transformation for Sustainable Development and Decent Work. (s. 29–53). Cham: Springer International Publishing.
  34. Kargulowa, A., Czerkawska, A., Kłodkowska, J., Siarkiewicz, E., Zielińska-Pękał, D., Zierkiewicz, E. (2013). Profesorowi Jeanowi Guichardowi w odpowiedzi/Response to Professor Jean Guichard. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy. 2, 17–41/193–216.
  35. Krajewski, M. (2005). Kultury kultury popularnej (wyd. 2). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
  36. Kwaśnica, R. (2014). Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego. O potrzebie refleksyjności. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
  37. Latour, B. (1993). We have never been modern (C. Porter, Trans.). Cambridge: Harvard University Press.
  38. Leśniak F. L. (1996). M. Talmona koncepcja jednosesyjnej psychoterapii. Warszawa: CMPP-P MEN.
  39. Malewski, M. (2001). Modele pracy edukacyjnej z ludźmi dorosłymi. W: E. Przybylska (red.), Andragogiczne wątki, poszukiwania, fascynacje (s. 271–289). Toruń: Wydawnictwo UMK.
  40. Malewski, M. (2003). Cunselling towards changing potterns of human life. W: E. Kalinowska, A. Kargulowa, B. Wojtasik (Eds.), Counsellor – Profession, Passion, Calling? (Vol. 2,. s. 14–22). Wrocław: Wydawnictwo DSWE TWP.
  41. Marody, M. (2015). Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo. Scholar.
  42. Mielczarek, M. (2009). Władza doradcy w relacjach z radzącym się. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (s. 352–369). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  43. Milner, J., O’Byrne, P. (2002). Brief counselling: Narratives and solutions. New York: Palgrave.
  44. Minta, J. (2012). Od aktora do autora: wspieranie młodzieży w konstruowaniu własnej kariery. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
  45. Minta, J. (2016). Tranzycje w konstruowaniu karier przez młodych dorosłych. Przesłania dla poradnictwa. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
  46. Minta, J., Kargul, J. (2016). Significance of educational and counselling in low-skilled people’s narratives. British Journal of Guidance & Counselling, 44(2), 210–220. https://doi.org/10.1080/03069885.2016.1150961
  47. Misiejuk, D. (2017). Konstruowanie tożsamości kulturowej wyzwaniem dla międzykulturowego poradnictwa/ Constructing cultural identity as a challenge for international counselling. Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy. 6, 46–57/190–203.
  48. Olejniczak, K., Rok, J., Płoszaj, A. (2012). Organizacyjne uczenie się i zarządzanie wiedzą - przegląd koncepcji. W: K. Olejniczak (red.), Organizacje uczące się. Model dla administracji publicznej (s. 61–107). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  49. Ribeiro, M.A., Uvaldo, M.C.C., Da Silva, F.F. (2016). Znaczenie relacji genderowych w konstruowaniu tożsamości pracowniczych. Studium przypadku brazylijskich pracowników obszaru miejskiego/ Impact of gender relations on the narrative patterns of working identity construction: A case study with Brazilian urban workers, Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy, 5, 71–91/237–256.
  50. Rogers, C. R. (1951/1991). Client Centred Therapy: Its Current Practice, Implications and Theory/ Terapia nastawiona na klienta. Grupy spotkaniowe (tłum. A. Dodziuk, E. Knoll). Wrocław: „THESAURUS-PRESS” Juniorzy Gospodarki.
  51. Siarkiewicz, E. (2014). Moc słowa. Możliwości identyfikowania wypowiedzi performatywnych w poradniczych praktykach/ Performative utterances in counselling practice. Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy. 3, 59–71/231–244.
  52. Siarkiewicz, E., Trębińska–Szumigraj, E., Zielińska-Pękał, D. (2012). Edukacyjne prowokacje. Wykorzystanie etnografii performatywnej w procesie kształcenia doradców. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  53. Słowik, A. (2016). Transnarodowe sieci poradnicze polskich emigrantów. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
  54. Szumigraj, M. (2015). Klient wyobrażony – czyli kto zdaniem studentów potrzebuje pomocy? Dyskursy Młodych Andragogów, (16), 101–114.
  55. Thomsen, R. (2016). Poradnictwo kariery w społecznościach - model wspierania refleksyjnej praktyki/ Carrer Guidance in communities: A model for reflexive practice. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 5, 25–48/191–213.
  56. Toffler, A. (1970). Future shock. New York: Random House.
  57. Trębińska-Szumigraj, E. (2015). Podróż do miasta, którego nie ma. W: E. Woźnicka (red.), Oświata dorosłych. Inspiracje i wyzwania (s. 213–221). Warszawa–Łódź: Wydawnictwo Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Łodzi.
  58. Wojtasik, B. (2010). Proces zmian w poradnictwie edukacyjno-zawodowym. Dążenie do spójności, współpracy i dobrej jakości. Edukacja Dorosłych, (1), 27–39.
  59. Z-art (2009). Ja, doradca. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (s. 370–382). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  60. Zembrzuska, A. (2016). Nowe narzędzie metodyczno-diagnostyczne Kalejdoskop Kariery – zastosowanie w procesie wspierania osób młodych w świecie naznaczonym zmianami/ Career Kaleidoscope – a new methodical and diagnostic tool. How to use it in the process of supporting young people in the changing world. Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy. 5, 165–170/327–331.
  61. Zielińska-Pękał, D. (2008). Pomiędzy krzątactwem a rytualizacją – codzienne formy „bycia” z mediami. W: M. Jabłońska (red.), Estetyka – Sztuka – Media. Przestrzenie i konteksty pedagogiczne (s. 149–162). Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
  62. Zielińska-Pękał, D. (2009). Poradnictwo a świat mediów, czyli o poradnictwie zapośredniczonym. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (s. 283–307). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  63. Zielińska-Pękał, D. (2012). Od pomocy do przemocy w poradnictwie. Dwie narracje/ From helping to hurting in counselling: Two narrations. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy. 1, 110–125/288–302.
  64. Zielińska-Pękał, D. (2019). Poradnictwo telewizyjne w perspektywie poradoznawczej. Zielona Góra: Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego.