Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule podjęto tematykę podstawowych zmian w podejściu do kariery zawodowej wybranych przedstawicieli pokoleń Baby Boomers, X, Y i Z, jednocześnie funkcjonujących na współczesnym rynku pracy. Wielopokoleniowość stawia nowe wyzwania zarówno przed organizacjami, doradcami zawodu, jak i pracownikami. W tradycyjnym podejściu do kariery obowiązywał profesjonalny system pracy, w którym wyuczony zawód najczęściej był wykonywany przez całe życie i określał tożsamość danej jednostki. Życie ludzi było raczej uporządkowane, stabilne i przewidywalne według wzorca: edukacja – praca – emerytura. Przejawem przemian współczesnego podejścia do kariery jest odejście od linearnych, ustabilizowanych, przewidywalnych i długoterminowych karier na rzecz rozwoju karier elastycznych, zmiennych, mozaikowych realizowanych w wielu organizacjach, gdzie odpowiedzialność za ich rozwój przeniesiono na pracowników „właścicieli kapitału kariery”.  Na bazie literatury przedmiotu zarówno krajowej, jak i zagranicznej oraz indywidualnych doświadczeń zdobytych w trakcie realizacji prac badawczych i projektowych, autorka prezentuje podstawowe zmiany zachodzące w podejściu do kariery zawodowej wybranych przedstawicieli pokoleń.

Słowa kluczowe

kariera zawodowa rynek pracy wielopokoleniowość wzory karier zarządzanie zasobami ludzkimi

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Arthur, M. B. (1994). The boundaryless career: A new perspective for organizational principle for a new organizational era. New York: Oxford University Press.
  2. Bańka, A. (2000). Psychologia pracy. In J. Strelau (Ed.), Psychologia. Podręcznik akademicki. vol. 3 (pp. 283–320). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  3. Barley, S. R. (1989). Careers, idientities, and institutions: The legacy of the Chicago School of Sociology. In M. B. Arthur, D. T. Hall, & B. S. Lawrence (Eds.), Handbook of Career Theory (pp. 41–65). Cambridge: Cambridge University Press.
  4. Baruch, Y. (2006). Career development in organizations and beyond: Balancing traditional and contemporary viewpoints. Human Resource Management Review, 16(2), 125–138. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2006.03.002
  5. Bilon, A. (2013). Career counselling: Current trends in research and theory. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 2, 217–236. https://doi.org/10.34862/sp.2013.2
  6. Bohdziewicz, P. (2008). Kariery zawodowe w gospodarce opartej na wiedzy (na przykładzie informatyków). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  7. Bohdziewicz, P. (2012). Koncepcja kapitału kariery zawodowej jako wyznacznika indywidualnej konkurencyjności na współczesnym rynku pracy. In T. Listwan, & M. Stor (Eds.), Sukces w zarządzaniu kadrami. Elastyczność w zarządzaniu kapitałem ludzkim. 1. Problemy zarządczo-ekonomiczne (pp. 293–303). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego. Retrieved from https://www.dbc.wroc.pl/Content/17238/Bohdziewicz_Koncepcja_Kapitalu_Kariery_Zawodowej_Jako_Wyznacznika_2012.pdf
  8. Bohdziewicz, P. (2014). Współczesne kariery zawodowe: od modelu biurokratycznego do przedsiębiorczego. In Z. Antczak, & S. Borkowska (Eds.), Przyszłość zarządzania zasobami ludzkimi. Dylematy i wyzwania (pp. 101–108). Warszawa: Difin.
  9. Briscoe, J. P., & Hall. D. T. (2006). The interplay of boundaryless and protean careers: Combinations and implications. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 4–18. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2005.09.002
  10. Deloitte Global. (2018). 2018 Deloitte millennial survey: Millennials disappointed in business, unprepared for Industry 4.0. Retrieved from https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/About-Deloitte/gx-2018-millennial-survey-report.pdf
  11. Deloitte Global. (2020). The Deloitte Global millennial survey 2020. Resilient generations hold the key to creating a “better normal”. Retrieved from https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/About-Deloitte/deloitte-2020-millennial-survey.pdf
  12. Domecka, M., & Mrozowicki, A. (2008). Robotnicy i ludzie biznesu. Wzory karier zawodowych a zmiana społeczna w Polsce. Przegląd Socjologii Jakościowej, 4(1), 136–155.
  13. Doyle, M. (2017). Multigenerational and diverse talent management for a workforce of the future. Retrieved August 13, 2020 from http://acceleratecapetown.co.za/wp/wp-content/uploads/2017/02/Talent-Management-for-a-Multi-Generational-Workforce.pdf
  14. Główny Urząd Statystyczny (2019a). Informacja o sytuacji społeczno – gospodarczej kraju w 2018 roku. Warszawa: GUS. Retrieved from https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/informacje-o-sytuacji-spoleczno-gospodarczej/informacja-o-sytuacji-spoleczno-gospodarczej-kraju-w-2018-r-,1,80.html
  15. Główny Urząd Statystyczny (2019b). Rocznik Demograficzny. Warszawa: GUS. Retrieved from https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2019,3,13.html
  16. Greenhaus, J. H., Callanan, G. A., & Godshal, V. M. (2000). Career management. Fort Worth, TX: The Drydenn Press.
  17. Herr, E. L., & Cramer, S.H. (1996). Career guidance and counseling through the life span: systematic approaches (5th ed.). New York: HarperCollins College Publishers
  18. Holland, J. L. (1997). Making vocational choices: A theory of vocational personalities and work environments. Odessa, Florida: Psychological Assessment Resources, Inc.
  19. Lanthaler, W., & Zugmann, J. (2000). Akcja Ja, nowy sposób myślenia o karierze (G. Strzelecka, Trans.). Warszawa: Twigger.
  20. Lipka, A, & Waszczak, S. (2017). Funkcjonowanie kreatywnych zespołów w kontekście sterotypizacji generacyjnej jako ryzyko w obszarze HR. Warszawa: CeDeWu.
  21. Mayo, A. (2002). Kształtowanie strategii szkoleń i rozwoju pracowników (L. Klin, Trans.). Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
  22. Miś, A. (2007). Koncepcja rozwoju kariery zawodowej w organizacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
  23. Nash, C., Jarrahi, M. H., Sutherland, W., & Phillips, G. (2018). Digital nomads beyond the buzzword: Defining digital nomadic work and use of digital technologies. In G. Chowdhury, J. McLeod, V. Gillet, & P. Willett (Eds.), Transforming Digital Worlds. iConference 2018. Lecture Notes in Computer Science (pp. 207–217). Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-78105-1_25
  24. Rogozińska-Pawełczyk A. (Ed.). (2014). Pokolenia w miejscu pracy, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  25. Savickas, M. L. (2003). Advancing the career counseling profession: Objectives and Strategies for the Next Decade. The Career Development Quarterly, 52(1), 87–96. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2003.tb00631.x
  26. Savickas, M. L., Nota, L., Rossier, J., Dauwalder, J-P., Duarte, M. E., Guichard, J., … van Vianen, A. E. M. (2009). Life designing: A paradigm for career construction in the 21st century. Journal of Vocational Behavior, 75(3), 239–250. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2009.04.004
  27. Smolbik-Jęczmień, A. (2017). Kształtowanie własnej kariery zawodowej w kontekście wielopokoleniowości. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
  28. Sullivan, S. E. (1999). The changing nature of careers: A review and research agenda. Journal of Management, 25(3), 457–484. https://doi.org/10.1177/014920639902500308
  29. Sullivan, S. E., & Emerson, R. (2000). Recommendations for successfully navigating the boundaryless career: From theory to practice. Paper presented at the Annual Conference of the Midwest Academy of Management, Chicago. Paper Presented at the Midwest Academy of Management Annual Meeting, 30 March–1 April, Chicago.
  30. Sullivan, S. E., & Arthur, M. B. (2006). The evolution of the boundaryless career concept: Examining physical and psychological mobility. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 19–29. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2005.09.001
  31. Świgoń, M. (2014). Potencjał kariery studentów kierunków i specjalności informatologicznych [Employability of Polish students of Information Studies]. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 17(2), 79–90. Retrieved from https://kwartalniktce.edu.pl/ojs/index.php/tce/article/view/31
  32. Tulgan, B. (2009). Not everyone gets a trophy: how to manage generation Y. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
  33. Wawrzonek, A. (2019). The need for counselling support in multigenerational working teams. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 8, 351-372. https://doi.org/10.34862/sp.2019.7
  34. Weroniczak, L. (2010). Człowiek w obliczu szybko dokonujących się zmian. In J. Majerowska (Ed.), Bo życie to nieustanny rozwój. Poradnik (pp. 40–42). Poznań: Edustacja.pl.
  35. Więcek-Janka, E. (2018). Dlaczego w Polsce tak rzadko sukcesje w firmach rodzinnych przebiegają pomyślnie: Rzecz o generacjach BB, X, Y, Z. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 19(7), 23–40.
  36. Wiktorowicz, J., Warwas, I., Kuba, M., Staszewska, E., Woszczyk, P., Stankiewicz, A., & Kliombka-Jarzyna J. (2016). Pokolenia – co się zmienia? Kompendium zarządzania multigeneracyjnego. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer.
  37. Wiśniewska, S. (2015). Zatrudnialność: pojęcie, wymiary, determinanty. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów: problemy, innowacje, projekty, 35(1), 11–24. https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.4583
  38. Woszczyk, P., & Gawron, M. (2014). Nowe trendy, stare przyzwyczajenia. Zarządzanie międzypokoleniowe w polskich przedsiębiorstwach. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, (5), 81–97.