Pasek boczny artykułu

Pobieranie
pdf pdf (English)
Statystyczny
Read Counter : 254 Pobieranie : 129

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie rozpadu organizacji zachowań osób 50+ oraz ch zaangażowań zawodowych i rodzinnych w sytuacji rosnącego poczucia niepewności pracy (job insurance). W pierwszej części artykułu nakreślono rozwojowy portret psychologiczny osoby w wieku średnim oraz zjawisko zagrożenia utratą pracy i jego psychologiczne konsekwencje. W kolejnych odwołano się do wyników badań przedstawiających problem zatrudnienia 50-latków z perspektywy pracodawców i pracowników służb społecznych. Całość stanowi wielowymiarowe tło zarysowania przemian, jakim podlegają zachowania 50-latków wraz ze wzrostem poczucia zagrożenia utratą pracy. Teoretykom artykuł pozwoli powiązać różne aspekty ludzkich zachowań i uzyskać wgląd w postępujący proces i mechanizmy rozpadu zachowań w sytuacji rosnącego poczucia zagrożenia. Praktykom, związanym z rynkiem pracy, znajomość szczegółów dotyczących zachowań osób średniego pokolenia na niestabilnym rynku pracy umożliwi wyjście poza ocenę „dobrze zdefiniowanych” kompetencji zawodowych. Pozwoli to na lepsze rozpoznawanie indywidualnych potencjałów, za którymi kryją się odmienne sposoby angażowania się w aktywności rodzinne i zawodowe i wybór skutecznych form pomocy.

Słowa kluczowe

pracownicy 50 zagrożenie utratą pracy poczucie bezpieczeństwa doradztwo dezintegracja aktywności algorytm C4.5 Quinlana

Szczegóły artykułu

Copyright (c) 2014 Studia Poradoznawcze

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Orotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Jak cytować
Rzechowska, E. (2019). Pięćdziesięciolatek w obliczu zagrożenia utratą pracy, czyli o czym powinien wiedzieć doradca. Perspektywa psychologiczna. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 3, 75-105 (pl), 247. https://doi.org/10.34862/sp.2014.4

Referencje

  1. Appelt. K. (2005). Środkowy okres dorosłości. Jak rozpoznać potencjał dojrzałych dorosłych? W: A. I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  2. Armstrong-Stassen, M. (2002). Designated redundant but escaping layoff: A special group of layoff survivors. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75, 1-13.
  3. Baltes, P. B., Glück, J., & Kunzmann, U. (2004). Mądrość. Jej struktura i funkcja w kierowaniu pomyślnym rozwojem w okresie całego życia. W: J. Czapiński, (red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka (s. 117-146). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  4. Bańka, A. (1992). Bezrobocie. Podręcznik pomocy psychologicznej. Poznań: Wydawnictwo PRINT-B.
  5. Baruch, Y., & Hind P. (2000). “Survivor syndrome” – a management myth? Journal of Managerial Psychology, 15(1), 29-45.
  6. Boni, M. (2011). Młodzi. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
  7. Borucki, Z. (1990). Samoakceptacja i kompetencje interpersonalne a spostrzeganie stresu roli zawodowej. W: A. Biela, (red.), Stres w pracy zawodowej. Wybrane zagadnienia. Lublin: Wydawnictwo KUL.
  8. Campbell-Jamison, F., Worrall, L., & Cooper, C. (2001). Downsizing in Britain and its effects on survivors and their organizations. Anxiety, Stress & Coping, 13(4), 35-58.
  9. Carstensen, L. L., Pasupathi, M., Mayr U. & Nesselroade, J. R. (2000). Emotional Experience in Everyday Life Across the Adult Life Span. Journal of Personality and Social Psychology, 79(4), 644-655.
  10. Charness, N. (1981). Aging and skilled problem solving. Journal of Experimental Psychology, 110, 21-38.
  11. Chase, W. G., & Simon, H. A. (1973). Perception in chess. Mental Health Digest, 5, 20-27.
  12. Chudzicka-Czupała, A. (2004). Bezrobocie. Różne oblicza wsparcia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  13. Cox, K. S., Wilt, J., Olson, B., & McAdams, D. P. (2010). Generativity, the Big Five, and Psychosocial Adaptation in Midlife Adults. Journal of Personality, 78(4), 1185-1208.
  14. De Cuyper, N., Bernhard-Oettel, C., Berntson, E., De Witte, H., & Alarco, B. (2008). Employability and employees’ well-being: mediation by job insecurity. Applied Psychology: An International Review, 57(3), 488-509.
  15. Erikson, E. H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
  16. Eurostat (2014). Kwartalna informacja o rynku pracy. Monitoring Rynku Pracy. GUS, Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy. Dostępne na: stat.gov.pl/.../gfx/.../pw_kwartalna_inf_o_rynku_pracy_2kw_2014.pdf. Pobrano: 1.10.2014.
  17. Freund, A. M., & Ritter, J. O. (2009). Midlife crisis: A debate. Gerontology, 55, 582-591.
  18. Gamian-Wilk, M., Borejko, K., Gwara, A., Paszko, J., & Stokłosa, K. (2008). Przyjmowanie nieadaptacyjnych strategii autoprezentacji jako rezultat zagrożonej tożsamości zawodowej osób długotrwale bezrobotnych. W: B. Zimoń-Dubowik, M. Gamian-Wilk (red.), Oblicza tożsamości: perspektywa interdyscyplinarna (s. 185-201). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
  19. Gandolfi, F. (2005). How Do Organizations Implement Downsizing? An Australian and New Zealand Study. Contemporary Management Research, 1(1), 57-68.
  20. Gandolfi, F. (2008). Learning from the Past – Downsizing Lessons for Managers. Journal of Management Research, 8(1), 3-17.
  21. Gandolfi, F., & Hansson, M. (2011). Causes and Consequences of Downsizing: Towards an Integrative Framework. Journal of Management and Organization, 17(4), 498-521.
  22. Greenhalgh, L., & Rosenblatt, Z. (1984). Job insecurity: Toward conceptual clarity. Academy of Management Review, 9(3), 438-448.
  23. Kekes, J. (1983). Wisdom. American Philosophical Quarterly, 20, 277-286.
  24. Kinnie, N., Hutchinson, S., & Purcell, J. (1998). Downsizing: is it always lean and mean? Personnel Review, 27(4), 296-311.
  25. Lyubomirsky, S., King, L. A., & Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 131(6), 803-855.
  26. Miller, D. (1981). The ‘Sandwich’ Generation: Adult Children of the Aging. Social Work, 26, 419-423.
  27. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Rynku Pracy (2013). Osoby powyżej 50. roku życia na rynku pracy w 2012 roku. Raport dostępny na: http://www.mpips.gov.pl/analizy-i-raporty/raporty-sprawozdania/rynek-pracy/sobypowyej50rokuycianarynkupracy/rok-2012/. Pobrano: 25.03.2014.
  28. Mól, D. (2008). Osoby 50+ na rynku pracy. Biuletyn, 7, 1-14.
  29. Norman, H., John, L., & Glenn, P. (2006). Maintaining and enhancing older worker productivity. Journal of Vocational Rehabilitation, 25, 45-55.
  30. OBOP (2011). Polacy na temat aktywności zawodowej seniorów – raport z badań. Warszawa: Kancelaria Prezydenta RP.
  31. Olejnik, M. (2011). Średnia dorosłość. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (s. 312-325). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  32. Oleś, P. (2012). Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  33. Oleś, P., & Batory (2008). Tożsamość i jej przemiany a kultura. Lublin: Wydawnictwo KUL.
  34. Peterson, I., Herting, A., Hagberg, L., & Theorell, T. (2005). Are Trends in Work and Health Conditions Interrelated? A Study of Swedish Hospital Employees in the 1990s.
  35. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 10(2), 110-120.
  36. Pietrasiński, Z. (1990). Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
  37. Pietrasiński, Z. (2001). Mądrość, czyli świetne wyposażenie umysłu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
  38. Quinlan, J. R. (1993). C4.5: Programs for machine learning. San Mateo: California: Morgan Kaufman Publishers, Inc.
  39. Raport Ekspercki Manpower (2008). Nowe Spojrzenie na Pracowników 50+. Dostępne na: http://www.mature-project.eu/materials/50_plus_raport_ekspercki_pl.pdf. Pobrano: 1.10.2013.
  40. Raport BKL (2013). Wykształcenie, praca, przedsiębiorczość Polaków. Dostępne na: http://bkl.parp.gov.pl/system/files/Downloads/20121128143313/BKL_broszura_2013.pdf?1371447997. Pobrano: 5.10.2014.
  41. Redman, T., & Keithley, D. (1998). Downsizing goes east? Employment re-structuring in post-socialist Poland. International Journal of Human Resource Management, 9(2), 274-295.
  42. Retowski, S. (2012). Bezrobocie i odpowiedzialność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
  43. Rzechowska, E. (red.), (2010a). Dojrzały pracownik na rynku pracy: Jak zabezpieczyć przed wykluczeniem społecznym osoby 50+? Lublin: Wydawnictwo Lubelskiej Szkoły Biznesu. Dostępne na: http://www.lbs.pl/projekt/dezaktywizacja/files/book.pdf.
  44. Rzechowska, E. (red.), (2010b). Dojrzały pracownik na rynku pracy: Perspektyw rozwojowa i perspektyw pracowników służb społecznych (raport z badań). Lublin: Wydawnictwo Lubelskiej Szkoły Biznesu. Dostępne na: http://www.lbs.pl/projekt/dezaktywizacja/files/raport.pdf.
  45. Rzechowska, E. (red.), (2011a). Dojrzały pracownik na rynku pracy: Rekomendacje i narzędzia diagnostyczne. Lublin: Wydawnictwo Lubelskiej Szkoły Biznesu. Dostępne na: http://www.lbs.pl/projekt/dezaktywizacja/files/rekomendacje.pdf.
  46. Rzechowska, E. (2011b). Podejście procesualne: warianty badań nad procesami w mikroi makroskali. Roczniki Psychologiczne, 14, 127-157. Dostępne na: http://www.kul.pl/files/1024/Roczniki_Psychologiczne/2011/1/RocznikiPsychologiczne_14_2011_s127-157.pdf.
  47. Rzechowska, E. (2014). O naturze badań nad transformacjami procesów: zmieniający się człowiek w zmieniającym się świecie. XXXV Zjazd Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Bydgoszcz, 18-21 września 2014 (referat).
  48. Rzechowska, E. (2015, w druku). Postrzeganie i sposoby wspierania osób 50+ przez pracowników służb społecznych. Podejście procesualne. W: B. J. Ertelt, & J. Górna (red.), Aktywizacja zawodowa osób 50+ wyzwaniem dla rynku pracy.
  49. Rzechowska, E., & Dacka, M. (2014). Kształtowanie się zadowolenia z życia w relacjach rodzinnych i zawodowych u osób w wieku średnim zagrożonych utratą pracy. W: I. Janicka, & M. Znajmiecka-Sikora, (red.), Rodzina i kariera. Równoważenie czy konflikt ról (s. 367-388). Wydawnictwo: Uniwersytet Łódzki.
  50. Rzechowska, E., & Dacka, M. (2015, w druku). Pomiędzy rodziną a pracą: poczucie sensu życia w wieku średnim w sytuacji zagrożenia stabilności zawodowej. W: B. J. Ertelt, & J. Górna (red.), Aktywizacja zawodowa osób 50+ wyzwaniem dla rynku pracy.
  51. Sennett, R. (2006). Korozja charakteru. Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie. Warszawa: Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
  52. Shweder, R. (1998). Welcome to Middle Age! (And Other Cultural Fictions). University of Chicago Press.
  53. Strenger, C., & Ruttenberg, A. (2008). The Existential Necessity of Midlife Change. Harvard Business Review, 2, 1-8.
  54. Sweet, S. (2007). The Older Worker, Job Insecurity, and the New Economy. Generations, 31, 45-49.
  55. Weiss, H. M., Nicholas, J. P. & Daus, C. S. (1999). An examination of the joint effects of affective experiences and job beliefs on job satisfaction and variations in affective experiences over time, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 78, 1-24.