Treść głównego artykułu
Abstrakt
Zmiany społeczno-kulturowo-ekonomiczne stawiają nowe zadania przed specjalistami od pomagania jednostkom w ich wzroście i rozwoju. Zarówno badacze, jak i praktycy próbują tworzyć nowe modele lub modyfikować już istniejące, w efekcie czego pojawiają się nowatorskie wizje bądź tylko rewizje poradoznawczych koncepcji i poradniczych praktyk. Nie brakuje zatem pomysłów i rozwiązań, jednakże istotną trudność sprawia wybranie z nich najlepszych. Niniejszy artykuł koncentruje się na dylematach, przed którymi stają poradoznawcy i refleksyjni praktycy, chcący w profesjonalny sposób projektować i prowadzić działania w obszarze wspierania kariery. Chcąc uporządkować rozliczne rozterki, zostały one opisane w odniesieniu do wymiarów ontologicznego, epistemologicznego, aksjologicznego, metodycznego oraz egzystencjalnego.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Referencje
- Bugaj M., Fleischer R., Fajkowska-Wesołek, A., Frąckowiak, M., Godzimirska-Dybek M., Jednoralska, J. Kaszuba, K., Klimka-Kołysko M. (2017). Przykładowy program doradztwa zawodowego dla liceum ogólnokształcącego z proponowanymi scenariuszami. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
- Cohen-Scali, V., Pouyaud, J., Podgorny, M., Drabik-Podgorna, V., Aisenson, G., Bernaud, J. L., Moumoula, I., Guichard, J. (Eds.). (2018). Interventions in Career Design and Education: Transformation for Sustainable Development and Decent Work. Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-91968-3
- Cuprajk, M. (2016). Paradygmaty w perspektywie zmian społecznych. Zarys problemu. Rocznik Andragogiczny, 23, 251–265. https://doi.org/10.12775/RA.2016.013
- Cybal-Michalska, A. (2015). (Meta)analityczna wartość założeń teorii kariery – przyczynek do dyskusji na temat teorii konstrukcji kariery Marka L. Savickasa/ The (meta)analytic value of career theory tenets: A contribution to the discussion on Mark L. Savickas’s theory of career construction. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 4, 52–63/230–241.
- Drabik-Podgórna, V. (2005). Innowacja edukacyjna w poradnictwie zawodowym: aplikacja rozwiązań francuskich. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Drabik-Podgórna, V. (2016). Pozytywne poradnictwo kariery, czyli poradnictwo (coraz mniej) zawodowe. Od diagnozowania przeciwwskazań do zawodu. W: V. Drabik-Podgórna, M. Podgórny (red.), Zawód czy kompetencje? Wymagania rynku pracy a wspieranie rozwoju kariery (s. 185–198). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Drabik-Podgórna, V., Podgórny, M. (red.). (2016). Zawód czy kompetencje? Wymagania rynku pracy a wspieranie rozwoju kariery. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Duarte, M.E. (2012). Reflections on the training of career counselors. Cypriot Journal of Educational Sciences, 7(4), 265–275.
- Duarte, M.E. (2014). Poradnictwo w konstruowaniu życia. Cele, procesy, instrumenty/ Life-designing: Objectives, processes, instruments. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 3, 41–58/214–230.
- Dumora, B. (1990). La dynamique vocationnelle chez l'adolescent de collège: Continuité et ruptures. [Vocational dynamism in junior high-school students: Continuity and break]. L'Orientation Scolaire et Professionnelle, 19, 111–127.
- Dumora, B. (2007). Dorastanie w obliczu złożoności i sprzeczności poradnictwa. W: V. Drabik-Podgórna (red.), Poradnictwo między etyką a techniką (s. 287–299). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Ginzberg, E., Ginsburg, S.W., Axelrad, S., Herma, J.L. (1951). Occupational Choice: An approach to a General Theory. New York: Columbia University Press.
- Guichard, J. (2018a). Doradztwo dotyczące zatrudnienia a poradnictwo Life Design: cele główne i szczegółowe oraz podstawy interwencji poradniczych/ Employability guidance & life design counselling: Objectives, ends and foundations of career and life design interventions. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 7, 21–56/235–266.
- Guichard, J. (2018b). Dialog konstruowania życia/Life Design. Nowa forma wspierających interwencji poradniczych/ Life Design Dialogue – A New Form of Career and Life Design Interventions. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 7, 57–97/267–304.
- Guichard, J. (2018c). Jakie interwencje w poradnictwie kariery i konstruowania życia mogą przyczynić się do globalnego, humanitarnego, sprawiedliwego i zrównoważonego rozwoju?/ What career and life design interventions may contribute to global, humane, equitable and sustainable development? Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 7, 99–127 / 305–331.
- Guichard, J., Bangali, M., Cohen Scali, V., Pouyaud, J., Robinet, M.L. (2017). Concevoir et orienter sa vie: les dialogues de conseil en life design [Designing a life: the life design dialogues]. Paris: Editions Qui Plus Est.
- Guichard, J., Huteau, M. (2005). Psychologia orientacji i poradnictwa zawodowego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Holland, J. (1973). Making vocational choices: A theory of careers. New York: Prentice-Hall.
- Kargulowa, A. (1986). Poradnictwo jako wiedza i system działań: wstęp do poradoznawstwa. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Kargulowa, A. (2004). O teorii i praktyce poradnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Kargulowa, A. (2015). Poradnictwo w(y)pisane w neoliberalizm. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 18(2), 7–21.
- Krumboltz, J.D. (2009). The happenstance learning theory. Journal of Career Assessment, 17(2), 135–154. https://doi.org/10.1177/1069072708328861
- Krumboltz, J.D., Levin, A.S. (2004). Luck is no accident: Making the most happenstance in your life and career. California: Atascadero.
- Minta, J. (2012). Od aktora do autora: wspieranie młodzieży w konstruowaniu własnej kariery. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
- Minta, J. (2016). Tranzycje w konstruowaniu karier przez młodych dorosłych. Przesłania dla poradnictwa. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
- Parsons, F. (1894). Our Country's Need. Boston: Privately Printed.
- Parsons, F. (1909). Choosing a vocation. Boston: MA: Houghton-Mifflin.
- Piorunek, M. (2017). Kariera w narracjach młodzieży na etapie wczesnej adolescencji. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 1(11), 39–52.
- Roe, A. (1957). Early determinants of vocational choice. Journal of Counseling Psychology, 4(3), 212–217. https://doi.org/10.1037/h0045950
- Savickas, M.L., Nota, L., Rossier, J., Dauwalder, J.-P., Duarte, M.E., Guichard, J., Soresi, S., Van Esbroeck, R., Van Vianen, A.E.M. (2009). Life designing: a paradigm for career construction in the 21st century. Journal of Vocational Behavior, 75, 239–250. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2009.04.004
- Savickas, M.L. (2011). Constructing careers: Actor, agent and author. Journal of Employment Counselling, 48(4), 179–181. https://doi.org/10.1002/j.2161-1920.2011.tb01109.x
- Savickas, M.L. (2012). Life design: A paradigm for career intervention in the 21st century. Journal of Counseling & Development, 90(1), 13–19. https://doi.org/10.1111/j.1556-6676.2012.00002.x
- Savickas, M.L. (2014). Konstruowanie kariery w płynnej nowoczesności: Aktorzy, agenci i autorzy. Wykład wygłoszony w ramach Seminarium Naukowego w Katedrze UNESCO Lifelong Guidance and Counseling, Instytut Pedagogiki, UWr. dn. 4 czerwca 2014.
- Super, D.E. (1957). The psychology of careers: An introduction to vocational development. New York: Harper.
- Super, D.E. (1990). A life-span, life-space approach to career development. W: D. Brown, L. Brooks (Eds.), Career choice and development: Applying contemporary theories to practice (wyd. 2, s. 197-261). San Francisco: Jossey-Bass.
- Wojtasik, B. (2003). Refleksyjne konstruowanie kariery życiowej w ponowoczesnej codzienności. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, (nr specjalny: W: E. Kurantowicz, M. Nowak-Dziemianowicz (red.), Codzienność jako miejsce i źródło uczenia się), 343–351.