Treść głównego artykułu
Abstrakt
Artykuł zwraca uwagę na ważne aspekty życia społecznego, jakimi są strata prokreacyjna i stan psychiczny kobiet doświadczających poronienia. Można wykazać, że poronienie może być rozumiane, nie tylko jako przedwczesne zakończenie ciąży, ale jako utrata dziecka nienarodzonego, w związku z czym naturalnym procesem po jego stracie jest żałoba. W artykule omówiony został model adaptacji do straty prokreacyjnej Izabeli Barton–Smoczyńskiej. Na podstawie założeń poradnictwa w żałobie (grief counseling) J. Williama Wordena uwypuklona została rola doradców, którzy wspierają kobiety po stracie prokreacyjnej. W artykule pokazane zostało, że głównymi zadaniami realizowanymi przez doradców w tego rodzaju poradnictwie jest pomoc w wyrażaniu emocji związanych ze stratą oraz towarzyszenie kobiecie i jej rodzinie w procesie akceptacji poronienia.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Orotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Referencje
- Alexander, H. (2013). Doświadczenie żałoby (K. Wierzchosławska & P. Wierzchosławski, Trans.) W drodze. (Original work Experiences of bereavement published 2002).
- Barton-Smoczyńska, I. (2015). O dziecku, które odwróciło się na pięcie [About a child who turned on his heel] (2nd ed.). Edycja Świętego Pawła.
- Cruz Amorim, R., & Costa, L.A.F. (2020). Choroba i hospitalizacja. Kilka myśli o poradnictwi erodzinnym jako trosce/ Illness and hospitalization: Reflections on family counselling as care. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy. 9, 277-287, 553-562. https://doi.org/10.34862/sp.2020.18
- Chojnacka, A. (2020). Doświadczenie straty prokreacyjnej – analiza treści wybranych stron internetowych [Experience of reproductive loss – analysis of the content of selected websites]. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 5(4), s. 162-169.
- Czerkawska, A. (2012). O transgresji w edukacji dorosłych i poradnictwie [About transgression in adult education and counselling]. Edukacja Dorosłych, 2(67), 93-109. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-3cbc90d7-5b67-4776-a937-72ad7ef1a872
- Devine, M. (2021). Cierpisz? Masz do tego prawo. Doświadczenie żałoby w kulturze, która jej nie rozumie (K. Środa, Trans.) Wydawnictwo Linia. (Original work It’s ok that you’re not ok: Meeting grief and loss in a culture that doesn’t understand published 2018).
- Di Fabio, A. (2014). Poradnictwo kariery i psychologia pozytywna w XXI wieku. Nowe konstrukty i sposoby oceny skuteczności działań doradczych/ Career counselling and positive psychology in the 21st century: New constructs and measures for evaluating the effectiveness of intervention Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy. 13-40, 193-213. https://doi.org/10.34862/sp.2014.1
- Dodziuk, A. (2001). Żal po stracie, czyli o przeżywaniu żałoby [Regret after the loss: on experiencing mourning]. Instytut Psychologii Zdrowia. Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
- Dolińska, G. (1980). Poradnictwo psychologiczne dla pacjentek oddziałów ginekologicznych [Psychological counselling for patients of gynecological wards]. In A. Kargulowa & M. Jędrzejczak (Ed.), Rola poradnictwa i doradztwa w optymalizowaniu rozwoju osobowości i podnoszeniu kultury pedagogicznej społeczeństwa [Role of counselling and guidance in optimizing personality development and raising educational culture of the society]. Materiały Ogólnopolskiego Seminarium Naukowego we Wrocławiu 26-28 listopada 1979 r. (pp. 109-126). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Drabik-Podgórna, V. (2010). Tranzycja jako nowa kategoria biograficzna we współczesnym poradnictwie [Transition as a new biographical category in contemporary counselling]. Edukacja Dorosłych, 1(62), 91-104. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-0db4850d-c66b-4335-bb44-131340df6878
- Dreżewska, J., & Sitarska, E. (2016). Patologiczne przeżywanie żałoby przez osoby o osobowości zależnej. Studium przypadków [Pathological mourning by dependent persons. Case study]. In R. Kleszcz-Szczyrba & A. Gałuszka (Ed.), Utrata i żałoba. Teoria i praktyka [Loss and mourning. Theory and practice] (pp. 124-132). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Frost, J., Bradley, H., Levitas, R., Smith, L., & Garcia, J. (2007). The loss of possibility: Scientisation of death and the special case of early miscarriage. Sociology of Health & Illness, 29(7), 1003-1022. https://doi.org/10.1111/j.1467-9566.2007.01019.x
- Guzewicz, M. (2014). Psychologiczne i społeczne konsekwencje utraty dziecka w wyniku poronienia [Psychological and social consequences of losing a child as a result of a miscarriage]. Civitas et Lex, 1(1), 16-27.
- Guzowski, A., Krajewska-Kułak, E., & Bejda, G. (Ed.). (2016). Kultura śmierci, kultura umierania. T.I [Culture of death, culture of dying. Vol. 1]. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Wydział Nauk o Zdrowiu.
- Harris, D.L., & Winokuer, H.R. (2021). Principles and Practice of Grief Counseling. Springer.
- Herman, J. (2020). Trauma. Od przemocy domowej do terroru politycznego (M. Reimann, Trans.). Wydawnictwo Czarna Owca. (Original work Trauma and recovery: From domestic abuse to political terror published 1994).
- James, R., & Gilliland, B. (2005). Strategie interwencji kryzysowej. Pomoc psychologiczna poprzedzająca terapię (A. Bidziński, Trans.). Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. (Original work Crisis intervention strategies published 1993).
- Jarosiewicz, H. (2010). Kryzys wartości a czynniki potencjału człowieka w rozwoju psychologicznym [The crisis of values and the factors of human potential in psychological development]. In H. Skłodowski (Ed.), Człowiek w kryzysie – psychospołeczne aspekty kryzysu [Man in crisis – psychosocial aspects of the crisis] (pp. 43-60). Wydawnictwo Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi.
- Kargulowa, A. (2007). O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradoznawczego dyskursu. Podręcznik akademicki [On the theory and practice of counselling. Types of counselling discourse. Academic textbook.] Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Kargulowa, A. (2016). Kilka uwag o poradnictwie (Some comments on Counseling). Edukacja Dorosłych (Adult Education), 1, p.p. 135–150.
- Keirse, M. (2004). Smutek, strata, żałoba. Jak sobie z nimi radzić? Jak pomóc innym? (M. Wężowska, Trans.). Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne. (Original work Helpen bij verlies en verdriet: een gids voor het gezin en de hulpverlener published 1996).
- Keirse, M. (2005). Piętno smutku. Słowa otuchy dla tych, którzy cierpią (O. De Smet-Rutecka, Trans.). Polskie Towarzystwo Encyklopedyczne. (Original work Vingerafdruk vanverdriet: woorden van bemoediging published 2000).
- Kleszcz-Szczyrba, R. (2016a). Czy każdej stracie „potrzebna jest” żałoba i czy każdej żałobie „potrzebna jest” terapia? [Does every loss “need” mourning, and does every mourning “need” therapy?]. In R. Kleszcz-Szczyrba & A. Gałuszka (Ed.), Utrata i żałoba. Teoria i praktyka [Loss and mourning. Theory and practice] (pp. 111-121). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Kleszcz-Szczyrba, R. (2016b). Radzenie sobie ze stratami prokreacyjnymi i prenatalnymi jako wyzwanie naszych czasów [Dealing with reproductive and prenatal losses as a challenge of our times]. In R. Kleszcz-Szczyrba & A. Gałuszka (Ed.), Utrata i żałoba. Teoria i praktyka [Loss and mourning. Theory and practice] (pp. 145-154). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Kornas-Biela, D. (2003). Psychodynamiczny nurt w psychologii prenatalnej. Wybrane problemy z obszaru prokreacji [Psychodynamic trend in prenatal psychology: Selected problems in the area of procreation]. Przegląd Psychologiczny, 46(2), 179-196. https://www.kul.pl/files/714/media/2.46.2003.art.3.pdf..pdf
- Kornas-Biela, D. (2020). Ocena opieki perinatalnej jako przedmiot badań kobiet po poronieniu [Assessment of perinatal care as a subject of research in women after miscarriage]. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 3, 334-352. https://doi.org/10.34766/fetr.v43i3.309
- Kubacka-Jasiecka, D. (2005). Interwencja kryzysowa [Crisis intervention]. In H. Sęk (Red.), Psychologa kliniczna. T. 2 [Clinical psychologist. T.2] (pp. 244-272). Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Kubacka-Jasiecka, D. (2010). Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych [Crisis intervention. Help in psychological crises]. Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
- Kwaśniewska, J., Kuczmierowska, J., & Dobroszyńska, A. (2015). Nadzieja na nowe życie. Poradnik dla marzących o dziecku [Hope for a new life. A guide for those who dream about a child]. Wydawnictwo Znak.
- Layne, L. (1997). Breaking the Silence: An Agenda for a Feminist Discourse of Pregnancy Loss. Feminist Studies, 23(2), 289-315. https://doi.org/10.2307/3178398
- Majewska, J. (2016). Wczesne poronienie z perspektywy kobiety [Early miscarriage from the perspective of a woman]. In R. Kleszcz-Szczyrba & A. Gałuszka (Ed.), Utrata i żałoba. Teoria i praktyka [Loss and mourning. Theory and practice] (pp. 155-164). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Malewski, Z. (2008). Poronienie samoistne [Spontaneous miscarriage]. In Z. Słomko (Ed.), Ginekologia T.1 [Gynecology T.1] (pp. 586-588). Wydawnictwo PZWL.
- Minta, J. (2014). Oblicza współczesnych karier w perspektywie poradoznawczej [Faces of current careers from the perspective of counselling studies]. Dyskursy Młodych Andragogów, 15, 113-127. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-32322347-ce55-442f-8181-b09cd7cd34e6
- Najwyższa Izba Kontroli. (2020). Informacja o wynikach kontroli. Opieka nad pacjentkami w przypadku poronień i martwych urodzeń (46/2020/P/20/063/LKI) [Information on the inspection results. Care for patients in the case of miscarriages and stillbirths].
- Napiórkowska-Orkisz, M., & Olszewska, J. (2017). Rola personelu medycznego we wsparciu psychicznym kobiety i jej rodziny po przebytym poronieniu [The role of medical personnel in the psychological support of a woman and her family after a miscarriage]. Pielęgniarstwo Polskie, 3(65), 529-536. http://dx.doi.org/10.20883/pielpol.2017.72
- Parkes, C.M. (1980). Bereavement counselling: Does it work? British Medical Journal, 281(6232), 3-6. https://doi.org/10.1136/bmj.281.6232.3
- Parosło, K. (2020). Życie ze stratą. Pomoc dla rodziców po odejściu dzieci nienarodzonych [Living with a loss. Help for parents after the departure of unborn children]. Wydawnictwo WAM.
- Prażmowska, B., Puto, G., Kowal, E., & Gierat, B. (2009). Niespełnione macierzyństwo [Unfulfilled motherhood]. Ginekologia Praktyczna, 4(17), 53-56.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. W sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej [Regulation of the Minister of Health of 16 August 2018 on the organisational standard of perinatal care]. (2018). http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001756/O/D20181756.pdf
- Sanders, C.M. (2001). Jak przeżyć stratę dziecka (E. Knoll, Trans). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. (Original work Surviving grief... and learning to live again published 1992).
- Schutze, F., & Riemann, G. (2012). ‘Trajektoria’ jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych [‘Trajectory’ as the basic theoretical concept in the analysis of suffering and disorderly social processes] (Z. Bokszański & A. Piotrowski, Trans.).. In K. Kaźmierska (Red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów [Biographical method in sociology. An anthology of texts] (s. 389–414). Zakład Wydawniczy Nomos. (Original work published 1992).
- Siarkiewicz, E. (2010). Poradnictwo performatywne i inne formy pomocy w zdarzeniach krytycznych i doświadczeniach granicznych. [Performative counselling and other forms of assistance in critical events and boundary experiences] In M. Olejarz (Ed.), Dyskursy młodych andragogów (pp. 167-183). Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
- Sikora, K. (2014). Reakcja kobiet po stracie ciąży oraz zachowanie partnera [The reaction of women after the loss of pregnancy and the behaviour of the partner]. Ginekologia i Położnictwo, 3, 40-55.
- Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży – z późniejszymi zmianami (Dz.U.1993.17.78) [The Family Planning, Human Embryo Protection and Conditions of Permissibility of Abortion Act of 7 January 1993]
- Wojtasik, B. (2009). Sytuacja poradnicza – Między rytuałem interakcyjnym a prawdziwym spotkaniem [Counseling situation – between an interactive ritual and a real encounter]. In A. Kargulowa (Ed.), Poradoznawstwo – Kontynuacja dyskursu [Counselling – Discourse continuation] (pp. 199-218). Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Wojtasik, B. (2011). Podstawy poradnictwa kariery [Basics of career counselling]. Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
- Worden, J.W. (2009). Grief Counseling and Grief Therapy, Fourth Edition: A Handbook for the Mental Health Practitioner. Springer.
- Zdankiewicz-Śmigała, E., & Przybylska, M. (2002). Trauma. Proces. Diagnoza. Mechanizmy psychoneurofizjologiczne. [Trauma. Process. Diagnosis. Psychoneurophysiological mechanisms] Wydawnictwo Instytut Psychologii PAN.
- Zisook, S., & Shear, K. (2009). Grief and bereavement: What psychiatrists need to know. World psychiatry. Official journal of the World Psychiatric Association, 8(2), s. 67-74. https://doi.org/10.1002/j.2051-5545.2009.tb00217.x