Treść głównego artykułu
Abstrakt
Celem artykułu jest próba nakreślenia możliwych redefinicji poradoznawczego dyskursu w związku z kryzysem klimatycznym. Omówione zostały problemy ludzi żyjących w warunkach kryzysu klimatycznego – związek warunków środowiskowych i społecznych, nowe postaci ryzyka i próby mierzenia się z presją klimatyczną w postulatach głębokiej zmiany funkcjonowania dominującego modelu ekonomicznego i związanej z nim kultury konsumpcyjnej. Została nakreślona koncepcja głębokiej adaptacji do katastrofy klimatycznej jako przewodnika, którego adresatem jest ludzkość a istotą przekazu – zastanowienie się nad sensem przetrwania. Istotne jest również zagadnienie dyskursów kryzysu klimatycznego jako ramy etycznej, w której może się realizować relacja poradnicza. Te osobiste wybory będą miały znaczenie dla zmieniającej się praktyki poradniczej i poradozawstwa jako dyskursu.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Orotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Referencje
- Albrecht, G. (2007). Solastalgia: The Distress Caused by Environmental Change. Australasian Psychiatry, 15, 95–98. https://doi.org/10.1080/10398560701701288
- Albrecht, G. (2011). Chronic Environmental Change: Emerging ‘Psychoterratic’ Syndromes. W: I. Weissbecker (Red.), Climate Change and Human Well-Being. International and Cultural Psychology. Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4419-9742-5_3
- Baudrillard, J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury (S. Królak, Tł). Sic! (Praca oryginalna La Société de consommation, sesmythes, sesstructures wydana w 1970)
- Bauman, Z. (2009). Konsumowanie życia ((M. Wyrwas-Wiśniewska, Tł.). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (Praca oryginalna Consuming life wydana w 2007).
- Bendell, J. (2018). Głęboka adaptacja. Mapa nawigacyjna katastrofy klimatycznej (A. Wierzba, Tł.). https://lifeworth.com/DeepAdaptation-pl.pdf
- Bińczyk, E. (2018). Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Bogunia-Borowska, M. (2020). Katastrofy, kataklizmy, klęski. Narracje, obrazy i reprezentacje dramatycznych zdarzeń we współczesnej kulturze. Kultura Współczesna. Teorie. Interpretacje. Praktyka, 2(109), 10–15. https://doi.org/10.26112/kw.2020.109.01
- Cikała-Kaszowska, K. (2017). Umiar w społeczeństwie konsumpcyjnym. Logos i Ethos, 45, 177–189.
- CPA Handbook of Climate Psychology (b.d). Retrived October 1, 2021 from https://www.climatepsychologyalliance.org/handbook
- Cunsolo, A., & Ellis, N.R. (2018). Ecological grief as a mental health response to climate change-related loss. Nature Climate Change, 8(4), 275–281.
- D’Alisa, G. (2015). Degrowth. A Vocabulary for a New Era. Routledge.
- D’Alisa, G., Demaria, F., & Cattaneo, C. (2013). Civil and Uncivil Actors for a degrowth society. Journal of Civilsociety, 9, 212–224. https://doi.org/10.1080/17448689.2013.788935
- Dąbrowska, A., Bylok, F., Janoś-Kresło, M., Kiełczewski, D., & Ozimek, I., (2015). Kompetencje konsumentów. Innowacyjne zachowania. Zrównoważona konsumpcja. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
- Demaria, F. (2013). What is Degrowth? From an Activist Slogan to a Social Movement. Environmental Values, 22(2), 191–215. https://www.researchgate.net/publication/260161434_What_is_Degrowth_From_an_Activist_Slogan_to_a_Social_Movement
- Doherty, T.J., & Clayton, S. (2011). The Psychological Impacts of Global Climate Change. American Psychologist,66(4), 265–276. https://www.apa.org/pubs/journals/releases/amp-66-4-265.pdf
- Dumieński, G., Lisowska, A., & Tiukało, A. (2019). Zagrożenia klimatyczne 44 miast w Polsce na podstawie miejskich planów adaptacji do zmian klimatu. W L. Chojnacka-Ożga & H. Lorenc (Red.), Współczesne problemy klimatu Polski (s. 189–201). IMGW PIB. https://www.researchgate.net/publication/336513411_Zagrozenia_klimatyczne_44_miast_w_Polsce_na_podstawie_miejskich_planow_adaptacji_do_zmian_klimatu_Climatic_hazards_of_44_Polish_cities_based_on_urban_plans_for_adaptation_to_climate_change
- Gawrych, M. (2021). Zmiany klimatu a zdrowie psychiczne. Przegląd aktualnej literatury. Psychiatria Polska, 223, 1–13. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/131991
- Gulla, B., Tucholska, K., & Ziernicka-Wojtaszek, A. (2020). Psychologia kryzysu klimatycznego. Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska.
- Hickel, J. (2020). The sustainable development index: Measuring the ecological efficiency of human development in the anthropocene. Ecological Economics, 167. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2019.05.01
- The Intergovernmental Panel on Climate Change [IPCC]. (2021). Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Retrived September 29, 2021 from https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-working-group-i/
- Jarecka, U. (2020). Wyzwania antropocenu. Żywioł wody w retoryce audiowizualnych narracji o katastrofach. Kultura Współczesna, 2(109), 83–97. https://www.nck.pl/upload/2020/12/kw_2-2020_wyzwania.pdf
- Kallis, G. (2018). Degrowth. Agenda Publishing.
- Kargulowa, A. (2020). O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradozawczego dyskursu. Podręcznik akademicki Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Kargulowa, A. (2010). O poradnictwie społeczeństwa sieci. Teraźniejszość– Człowiek– Edukacja, 2(50), 7–22. https://bazhum.muzhp.pl/autor/Kargulowa/Alicja/
- Kundzewicz, Z.W., & Juda-Rezler, K. (2010). Zagrożenia związane ze zmianami klimatu. Nauka, 4, 69–76.
- Latour, B. (2015). Face a Gaia. Huit conferences sur le nouveau regime climatique. La Decouverte.
- Macnaghten, P., & Urry, J. (2005). Alternatywne przyrody. Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie (B. Baran, Tł.). Scholar. (Praca oryginalna Contested natures wydana w 1998).
- McKie, R.E. (2019). Climate change counter movement neutralization techniques: a typology to examine the climate change counter movement. Sociological Inquiry, 89(2), 288–316.
- McMichael, A.J. (2014). Climate change and children: Health risks of abatement inaction, health gains from action. Children (Basel), 1(2), 99–106. https://doi.org/10.3390/children1020099
- Meadows D. H., Meadows D. L, Randers, J., & Behrens, W.W. (1973). Granice wzrostu (W. Rączkowska & S. Rączkowski, Tł.). Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. (Praca oryginalna Limits to growth: a report for the Club of Rome’sproject on the predicament of mankind wydana w 1972).
- Muraca, B. (2013). Décroissance: A Project for a Radical Transformation of Society. Environmental Values, 22(2), 147–169. https://www.jstor.org/stable/23460976
- Nuccitelli, D. (2015). Climatology versus pseudoscience. Exposing the failed predictions of global warming skeptics. Praeger.
- Peterson, T.C., Connolley, W.M., & Fleck, J. (2008). The myth of the 1970s global cooling scientific consensus. Bulletin of the American Meteorological Society, 89(9), 1325–1337. https://doi.org/10.1175/2008BAMS2370.1
- Sadowski, M. (2013). Adaptacja wrażliwych sektorów i obszarów Polski do zmian klimatu do roku 2070. IOŚ–PIB.
- Skrzypczyński, R. (2020). Postwzrost, dewzrost, awzrost…Polska terminologia dla różnych wariantów przyszłości bez wzrostu. Czas Kultury: kultura, literatura, filozofia, 3, 7–13.
- Szlendak, T. (2013). Kultura nadmiaru w czasach niedomiaru. Kultura Współczesna, 1, 7–26. https://www.nck.pl/upload/archiwum_kw_files/artykuly/1._tomasz_szlendak_-_kultura_nadmiaru_w_czasach_niedomiaru.pdf
- Trzebiński, J., & Zięba, M. (2003). Nadzieja, strata, rozwój. Psychologia Jakości Życia,2(1), 5–33. https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/967/Nadzieja,%20strata%20i%20rozwój.pdf?sequence=1
- Tucci, J., Mitchell, J., & Goddard, C. (2007). Children’s fears, hopes and heroes: Modern childhood in Australia. Australian Childhood Foundation. https://www.researchgate.net/publication/264546580_Children%27s_Fears_hopes_and_heroes_Modern_childhood_in_Australia
- Wilkinson, R., & Pickett, K. (2011). Duch równości. Tam gdzie panuje równość, wszystkim żyje się lepiej. (J.P. Listwan, Tł.).. Wydawnictwo Czarna Owca. (Praca oryginalna Spirit level: Why more equal societies almost always do better wydana w 2009).
- Włodarczyk, E. (2011). Klęska żywiołowa lub ekologiczna. Czyli o tym, że statystyka nie dotyka tego co jest wewnątrz. W E. Włodarczyk & I. Cytlak (Red.), Człowiek wobec krytycznych sytuacji życiowych. Z teorii i praktyki pracy socjalnej (s. 331–351). Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Seria Psychologia i Pedagogika, 165, 331–351. https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/12709/1/Wlodarczyk%20E_Kleska_zywiolowa_ekologiczna_pop.pdf
- World Health Organization. (2018). Climate change and health. Retrived October 1, 2021 from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/climate-change-and-health