Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem artykułu jest próba nakreślenia możliwych redefinicji poradoznawczego dyskursu w związku z kryzysem klimatycznym. Omówione zostały problemy ludzi żyjących w warunkach kryzysu klimatycznego – związek warunków środowiskowych i społecznych, nowe postaci ryzyka i próby mierzenia się z presją klimatyczną w postulatach głębokiej zmiany funkcjonowania dominującego modelu ekonomicznego i związanej z nim kultury konsumpcyjnej. Została nakreślona koncepcja głębokiej adaptacji do katastrofy klimatycznej jako przewodnika, którego adresatem jest ludzkość a istotą przekazu – zastanowienie się nad sensem przetrwania. Istotne jest również zagadnienie dyskursów kryzysu klimatycznego jako ramy etycznej, w której może się realizować relacja poradnicza. Te osobiste wybory będą miały znaczenie dla zmieniającej się praktyki poradniczej i poradozawstwa jako dyskursu.

Słowa kluczowe

poradnictwo kryzys klimatyczny głęboka adatacja dewzrost dyskurs

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Albrecht, G. (2007). Solastalgia: The Distress Caused by Environmental Change. Australasian Psychiatry, 15, 95–98. https://doi.org/10.1080/10398560701701288
  2. Albrecht, G. (2011). Chronic Environmental Change: Emerging ‘Psychoterratic’ Syndromes. W: I. Weissbecker (Red.), Climate Change and Human Well-Being. International and Cultural Psychology. Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4419-9742-5_3
  3. Baudrillard, J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury (S. Królak, Tł). Sic! (Praca oryginalna La Société de consommation, sesmythes, sesstructures wydana w 1970)
  4. Bauman, Z. (2009). Konsumowanie życia ((M. Wyrwas-Wiśniewska, Tł.). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (Praca oryginalna Consuming life wydana w 2007).
  5. Bendell, J. (2018). Głęboka adaptacja. Mapa nawigacyjna katastrofy klimatycznej (A. Wierzba, Tł.). https://lifeworth.com/DeepAdaptation-pl.pdf
  6. Bińczyk, E. (2018). Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu. Wydawnictwo Naukowe PWN.
  7. Bogunia-Borowska, M. (2020). Katastrofy, kataklizmy, klęski. Narracje, obrazy i reprezentacje dramatycznych zdarzeń we współczesnej kulturze. Kultura Współczesna. Teorie. Interpretacje. Praktyka, 2(109), 10–15. https://doi.org/10.26112/kw.2020.109.01
  8. Cikała-Kaszowska, K. (2017). Umiar w społeczeństwie konsumpcyjnym. Logos i Ethos, 45, 177–189.
  9. CPA Handbook of Climate Psychology (b.d). Retrived October 1, 2021 from https://www.climatepsychologyalliance.org/handbook
  10. Cunsolo, A., & Ellis, N.R. (2018). Ecological grief as a mental health response to climate change-related loss. Nature Climate Change, 8(4), 275–281.
  11. D’Alisa, G. (2015). Degrowth. A Vocabulary for a New Era. Routledge.
  12. D’Alisa, G., Demaria, F., & Cattaneo, C. (2013). Civil and Uncivil Actors for a degrowth society. Journal of Civilsociety, 9, 212–224. https://doi.org/10.1080/17448689.2013.788935
  13. Dąbrowska, A., Bylok, F., Janoś-Kresło, M., Kiełczewski, D., & Ozimek, I., (2015). Kompetencje konsumentów. Innowacyjne zachowania. Zrównoważona konsumpcja. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  14. Demaria, F. (2013). What is Degrowth? From an Activist Slogan to a Social Movement. Environmental Values, 22(2), 191–215. https://www.researchgate.net/publication/260161434_What_is_Degrowth_From_an_Activist_Slogan_to_a_Social_Movement
  15. Doherty, T.J., & Clayton, S. (2011). The Psychological Impacts of Global Climate Change. American Psychologist,66(4), 265–276. https://www.apa.org/pubs/journals/releases/amp-66-4-265.pdf
  16. Dumieński, G., Lisowska, A., & Tiukało, A. (2019). Zagrożenia klimatyczne 44 miast w Polsce na podstawie miejskich planów adaptacji do zmian klimatu. W L. Chojnacka-Ożga & H. Lorenc (Red.), Współczesne problemy klimatu Polski (s. 189–201). IMGW PIB. https://www.researchgate.net/publication/336513411_Zagrozenia_klimatyczne_44_miast_w_Polsce_na_podstawie_miejskich_planow_adaptacji_do_zmian_klimatu_Climatic_hazards_of_44_Polish_cities_based_on_urban_plans_for_adaptation_to_climate_change
  17. Gawrych, M. (2021). Zmiany klimatu a zdrowie psychiczne. Przegląd aktualnej literatury. Psychiatria Polska, 223, 1–13. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/131991
  18. Gulla, B., Tucholska, K., & Ziernicka-Wojtaszek, A. (2020). Psychologia kryzysu klimatycznego. Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska.
  19. Hickel, J. (2020). The sustainable development index: Measuring the ecological efficiency of human development in the anthropocene. Ecological Economics, 167. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2019.05.01
  20. The Intergovernmental Panel on Climate Change [IPCC]. (2021). Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Retrived September 29, 2021 from https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-working-group-i/
  21. Jarecka, U. (2020). Wyzwania antropocenu. Żywioł wody w retoryce audiowizualnych narracji o katastrofach. Kultura Współczesna, 2(109), 83–97. https://www.nck.pl/upload/2020/12/kw_2-2020_wyzwania.pdf
  22. Kallis, G. (2018). Degrowth. Agenda Publishing.
  23. Kargulowa, A. (2020). O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradozawczego dyskursu. Podręcznik akademicki Wydawnictwo Naukowe PWN.
  24. Kargulowa, A. (2010). O poradnictwie społeczeństwa sieci. Teraźniejszość– Człowiek– Edukacja, 2(50), 7–22. https://bazhum.muzhp.pl/autor/Kargulowa/Alicja/
  25. Kundzewicz, Z.W., & Juda-Rezler, K. (2010). Zagrożenia związane ze zmianami klimatu. Nauka, 4, 69–76.
  26. Latour, B. (2015). Face a Gaia. Huit conferences sur le nouveau regime climatique. La Decouverte.
  27. Macnaghten, P., & Urry, J. (2005). Alternatywne przyrody. Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie (B. Baran, Tł.). Scholar. (Praca oryginalna Contested natures wydana w 1998).
  28. McKie, R.E. (2019). Climate change counter movement neutralization techniques: a typology to examine the climate change counter movement. Sociological Inquiry, 89(2), 288–316.
  29. McMichael, A.J. (2014). Climate change and children: Health risks of abatement inaction, health gains from action. Children (Basel), 1(2), 99–106. https://doi.org/10.3390/children1020099
  30. Meadows D. H., Meadows D. L, Randers, J., & Behrens, W.W. (1973). Granice wzrostu (W. Rączkowska & S. Rączkowski, Tł.). Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. (Praca oryginalna Limits to growth: a report for the Club of Rome’sproject on the predicament of mankind wydana w 1972).
  31. Muraca, B. (2013). Décroissance: A Project for a Radical Transformation of Society. Environmental Values, 22(2), 147–169. https://www.jstor.org/stable/23460976
  32. Nuccitelli, D. (2015). Climatology versus pseudoscience. Exposing the failed predictions of global warming skeptics. Praeger.
  33. Peterson, T.C., Connolley, W.M., & Fleck, J. (2008). The myth of the 1970s global cooling scientific consensus. Bulletin of the American Meteorological Society, 89(9), 1325–1337. https://doi.org/10.1175/2008BAMS2370.1
  34. Sadowski, M. (2013). Adaptacja wrażliwych sektorów i obszarów Polski do zmian klimatu do roku 2070. IOŚ–PIB.
  35. Skrzypczyński, R. (2020). Postwzrost, dewzrost, awzrost…Polska terminologia dla różnych wariantów przyszłości bez wzrostu. Czas Kultury: kultura, literatura, filozofia, 3, 7–13.
  36. Szlendak, T. (2013). Kultura nadmiaru w czasach niedomiaru. Kultura Współczesna, 1, 7–26. https://www.nck.pl/upload/archiwum_kw_files/artykuly/1._tomasz_szlendak_-_kultura_nadmiaru_w_czasach_niedomiaru.pdf
  37. Trzebiński, J., & Zięba, M. (2003). Nadzieja, strata, rozwój. Psychologia Jakości Życia,2(1), 5–33. https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/967/Nadzieja,%20strata%20i%20rozwój.pdf?sequence=1
  38. Tucci, J., Mitchell, J., & Goddard, C. (2007). Children’s fears, hopes and heroes: Modern childhood in Australia. Australian Childhood Foundation. https://www.researchgate.net/publication/264546580_Children%27s_Fears_hopes_and_heroes_Modern_childhood_in_Australia
  39. Wilkinson, R., & Pickett, K. (2011). Duch równości. Tam gdzie panuje równość, wszystkim żyje się lepiej. (J.P. Listwan, Tł.).. Wydawnictwo Czarna Owca. (Praca oryginalna Spirit level: Why more equal societies almost always do better wydana w 2009).
  40. Włodarczyk, E. (2011). Klęska żywiołowa lub ekologiczna. Czyli o tym, że statystyka nie dotyka tego co jest wewnątrz. W E. Włodarczyk & I. Cytlak (Red.), Człowiek wobec krytycznych sytuacji życiowych. Z teorii i praktyki pracy socjalnej (s. 331–351). Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Seria Psychologia i Pedagogika, 165, 331–351. https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/12709/1/Wlodarczyk%20E_Kleska_zywiolowa_ekologiczna_pop.pdf
  41. World Health Organization. (2018). Climate change and health. Retrived October 1, 2021 from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/climate-change-and-health