Treść głównego artykułu
Abstrakt
Stosowanie podejść biograficznych wykorzystujących narracje w interaktywnych procesach poradnictwa i edukacji zawodowej umożliwia konsolidację trzech założeń epistemologicznych. Pierwszym z nich jest założenie etyczne, zgodnie z którym akt narracji własnego doświadczenia daje narratorowi korzyść polegającą na potencjalnym wzroście rozumienia historyczności własnego życia. Kolejne założenie to epistemiczno-polityczna presupozycja obstająca przy prawomocności subiektywnych wypowiedzi w dyskursie naukowym. Wreszcie, założenie autopojetyczne jest równoznaczne z uznaniem, że opowiadanie i towarzyszenie narracjom o doświadczeniu życiowym, zwiększa możliwości skonstruowania siebie na nowo i wspólnego przedefiniowywania siebie, w relacjach zachodzących wśród rówieśników oraz między edukatorem a edukowanym. Celem tego artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób te trzy założenia funkcjonują na gruncie mediacji biograficznej w grupach rówieśniczych, podczas świadczenia usług doradczych w zakresie konstruowania projektów życiowych przez uczniów szkół średnich, przy użyciu narzędzia, jakim jest refleksyjne słuchanie. W oparciu o koncepcję narracyjnej refleksyjności, omawiane są procesy biografizacji, autobiografizacji i heterobiografizacji, które podczas konstruowania i odbioru narracji o doświadczeniu życiowym, służącej jako narzędzie w dialogu-działaniu-edukacji/badaniu, wprowadzają w życie trzy wymiary podmiotowości: podmiot empiryczny lub podmiot doświadczający (egzystencjalny), podmiot epistemiczny (abstrakcyjny, racjonalny) i podmiot autobiograficzny (byt posługujący się językiem).
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Orotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Referencje
- Arendt, H. (1968). Men in Dark Times. Harcourt Brace & Company.
- Arendt, H. (1994). Essays in understanding: Formation, exile, and totalitarianism. Schocken Books.
- Arendt, Hannah. (2008) Compreender: formação, exílio, totalitarismo. Traduzido por Denise Bottman. São Paulo: Companhia das Letras.
- Astier, I. & Duvoux, N. (2006). La société biographique: une injonction à vivre dignement. L’Harmattan.
- Austin, J.L. (1990). Quando dizer é fazer: palavras e ação. Artes Médicas.
- Bauman, Z. (2004). Amor líquido: sobre a fragilidade dos laços humanos. Zahar.
- Boutinet, J-P., & Dominicé, P. (2009). Introduction. W J.-P. Boutinet & P. Dominic (Red.). Où sont passe les adutes ?Routes er déroutes d´un âge de la vie (s. 11–15). Téraèdre.
- Brockmeier, J., & Harré, R. (2001). Narrative problems and premises of an alternative paradigm. W J. Brockeier & D. Carbaugh (Red.), Narrative and identity studies in Maria da Conceição Passeggi autobiography, self and culture. Vol. 1 (s. 39–58). John Benjamins Publishing Company. https://doi.org/10.1075/sin.1.04bro
- Bruner, J. (1966). W poszukiwaniu teorii nauczania. Cambrige Mass.
- Bruner, J. (2014). Fabricando histórias. Direito, Literatura, Vida. Letra e Voz.
- Bruner, Jerome. (1999) Para uma teoria da educação. Trad. Manoela Vaz. Lisboa: Relógio D’Água Editores,
- Cassirer, E. (1977). Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury (A. Staniewska, T.). Czytelnik. (Praca oryginalna An essay on man: an introduction to a philosophy of human culture wydana w 1944).
- Cassirer, Ernst (1994) Ensaios sobre o homem. Introdução a uma filosofia da cultura humana. Trad. Tomás Rosa Bueno. São Paulo, Marins Fontes.
- Delory-Momberger, C. (2019). Vocabulaire des Histoires de Vie et de la Recherche Biographique. Érès.
- Delory-Momberger, C. (2014). Abordagens metodológicas da pesquisa biográfica. Revista Brasileira de Educação, 17(51), 523–740. https://www.scielo.br/j/rbedu/a/5JPSdp5W75LB3cZW9C3Bk9c/?lang=pt&format=pdf
- Delory-Momberger, C. (2011). Fundamentos epistemológicos da pesquisa biográfica em educaçã o. Educaçã o em Revista, Belo Horizonte, 27(1), p. 333–346. http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0102-46982011000100015
- Dominicé, P. (2000). L’histoire de vie comme processus de formation. L’Harmattan.
- Ferrarotti, F. (2014). História e histórias de vida: o método biográfico nas ciências sociais. Brasil.
- Freire, P. (1980). Conscientização. Teoria e prática da libertação. Uma introdução ao pensamento de Paulo Freire. Editora Moraes.
- Gadamer, H.-G. (1979). The problem of historical consciousness. W P. Rabinow & W.M. Sullivan (Red.), Interpretive social science: A reader (s. 103–162). California University Press.
- Gadamer, Hans Georg (1997) Verdade e método I. Traços fundamentais de mais uma hermenêutica filosófica. Trad. Flávio Paulo Meurer. Brasil: Editora Universitária São Francisco,
- Gadamer, H.-G. (2004). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej (B. Baran, Tł.). Wydawnictwo Naukowe PWN. (Praca oryginalna Wahrheit und Methode: Grundzüge einer philosophischen Hermeneutik wydana w 1975).
- Jay, M. (2009). Cantos de experiencia: variaciones modernas sobre un tema universal. Paidós.
- Josso, M.-C. (2010). Experiência de vida e formação. Paulus.
- Larrosa, J.. (2002). Notas sobre a experiência e o saber de experiência. Revista Brasileira de Educação, 19, 20–28. https://www.scielo.br/j/rbedu/a/Ycc5QDzZKcYVspCNspZVDxC/?format=pdf&lang=pt
- Pais, J.M. (2005). Jovens e cidadania. Sociologia, problemas e práticas, 49, 53–70. http://hdl.handle.net/10071/202
- Nóvoa, A., & Finger M. (2010). O método (auto)biográfico e a formação. Paulus.
- Passeggi, M. (2020). Reflexividad narrativa: “vida, experiencia vivida y ciência”. Márgenes Revista de Educación, 1(3), 91–109. https://doi.org/10.24310/mgnmar.v1i3.9504
- Passeggi, M. (2016). Narrativas da experiência na pesquisa-formaçã o: do sujeito epistêmico ao sujeito biográfico. Roteiro, 41(1), 67–86. https://doi.org/10.18593/r.v41i1.9267
- Passeggi, M. (2011). Experiência em formação. Educação,34(2), 147–156.
- Passeggi, M. (2010). Narrar é humano! Autobiografar é um processo civilizatório. W M. Passeggi & V. Silva (Red.), Invenções de vidas, compreensão de itinerários e alternativas de formação (s. 103–130). Cultura Acadêmica. 10.31892/rbpab2525-426X.2020.v5.n14.p481-484
- Passeggi, M., & Cunha, L. (2020). Projetar-se no amanhã: condição biográfica e projeto de vida no novo ensino médio. Revista Brasileira de Pesquisa (Auto)biográfica, 5 (15), s. 1039–1058. 10.31892/rbpab2525-426X.2020.v5.n15.p1039-1058
- Passeggi, M., & Souza, E. (2017). O movimento (auto)biográfico no Brasil:eEsboço de suas configurações no campo educacional. Investigación Cualitativa, 2(1), 6–26.
- Paul, M. (2004). L’accompagnement: une posture professionnelle spécifique. L’Harmattan.
- Paul, M. (2016). La démarche d’accompagnement. Repères méthodologiques et ressources théoriques. De Boeck Supérieur.
- Pineau, G. (2002). L´accompanhement en formation: de l´avant naissance à l´après mort. Entre solidarité et pofessionalité. Education Permanente, 15, 29–42.
- Pineau, G. (2006). As histórias de vida em formação. Gênese de uma corrente de pesquisaação-formação. Educação e Pesquisa, 32(2), 329–343. https://doi.org/10.1590/S1517-97022006000200009
- Pineau, G. (2005). Emergência de um paradigma antropoformador de pesquisa-açãoformação transdisciplinar. Saúde e Sociedade, 14(3), 102–110. https://doi.org/10.1590/S0104-12902005000300006
- Ricoeur, P. (1983). Temps et récit.1. L´intrigue et le récit historique. Seuil.
- Ricoeur, , P. (1990). Soi-même comme un autre. Seuil.
- Ricoeur, P. (2010). Escritos e conferências: Em torno da psicanálise. Loyola.
- Santos, B. (2002). A razão indolente. Contra o desperdício da experiência. Cortez.
- Schön, D.A. (1990). Educating the Reflective Practitioner: Toward a New Design for Teaching and Learning in the Professions. Jossey Bass Edition.
- Solar, C. (2001). Le groupe en formation d´adulte. De Boeck Université.
- Touraine, A. (1995). Critique of Modernity (D. Macey, Tł.). Basil Blackwell. (Praca oryginalna Critique de la modernité wydana w 1992).