Treść głównego artykułu
Abstrakt
Artykuł ma charakter teoretyczny i dotyka diagnozy jako ważnego elementu szeroko ujmowanych działań pedagogicznych. Diagnozowanie w rozumieniu ciągłego procesu jest obszarem stale poznawanym w zakresie metodycznym i metodologicznym, a poszukiwanie nowych rozwiązań wiąże się z wychodzeniem poza to co znane i rutynowe w kierunku aplikowania nowych teorii. Celem artykułu jest pokazanie innego podejścia do diagnozy pedagogicznej poprzez aplikację do niej teorii konstruktywizmu z obszaru poradoznawstwa. Zaprezentowane teorie mają być inspiracją do zmiany w rozumieniu i uprawianiu diagnozy pedagogicznej, która zawsze stanowi początek procesu wsparcia i pomocy. W tym artykule stawiamy następujące pytania: W jakim zakresie możliwe jest wykorzystanie teorii konstruktywizmu społecznego w relacji z rodzicami/opiekunami dziecka w ramach procesu diagnozowania pedagogicznego? Jak zmienia się model diagnozowania z włączeniem do niego elementów orientacji konstruktywizmu?
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Orotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Referencje
- Alhanen, K. (2019). Dialogue in Democracy (przeł. H. Lehti). Books on Demand.
- Błeszyńska, K. (2001). Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych. Wydawnictwo Akademickie Żak.
- Borzyszkowska, H. (1997). Izolacja społeczna rodzin mających dziecko upośledzone umysłowo w stopniu lekkim. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
- Cybal-Michalska, A. (2015). (Meta)analityczna wartość założeń teorii kariery – przyczynek do dyskusji na temat teorii konstrukcji kariery Marka L. Savickasa. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 4, 52-63. https://doi.org/10.34862/sp.2015.3
- Czerkawska, A. (2018). Ku dialogicznej więzi w poradnictwie humanistycznie zorientowanym. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 7, 129-146. https://doi.org/10.34862/sp.2018.4
- Di Fabio, A. (2014). Poradnictwo kariery i psychologia pozytywna w XXI wieku. Nowe konstrukty i sposoby oceny skuteczności działań doradczych. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 3, 13-40. https://doi.org/10.34862/sp.2014.1
- Duarte, M. (2014). Poradnictwo w konstruowaniu życia. Cele, procesy, instrumenty. Studia Poradoznawcze /Journal of Counsellogy, 3, 41-58. https://doi.org/10.34862/sp.2014.2
- Dylak, S. (2009). Koniec „nauczania” czy nowy paradygmat dydaktyczny. W: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 40-49). Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Drabik-Podgórna, V. (2018). Znaczenie kontekstów rodzinnych w konstruowaniu karier w nowych koncepcjach poradnictwa. Wychowanie w Rodzinie, 19(3), 321-339. https://doi.org/10.34616/wwr.2018.3.321.339
- Drabik-Podgórna, V., Podgórny, M. (2016). Zawód czy kompetencje? Wymagania rynku pracy a wspieranie rozwoju kariery. Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Elliot, J, Place, M. (2000). Dzieci i młodzież w kłopocie. Poradnik nie tylko dla psychologów. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
- Giddens, A. (2003). Samostanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji. Wyd. Zysk i S ka.
- Giddens, A. (2006). Socjologia (tłum. A. Szulżycka). Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Gołębniak, D. (2009). Aplikacje konstruktywizmu do poradoznawstwa. Inspiracje pedeutologiczne. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (s. 36-61). Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Gołębniak, D., Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczyciela. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
- Guichard, J. (2019a). Dialog konstruowania życia / Life Design. Nowa forma wspierających interwencji poradniczych. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 7, 57-97. https://doi.org/10.34862/sp.2018.2
- Guichard, J. (2019b). Doradztwo dotyczące zatrudnienia a poradnictwo Life Design: cele główne i szczegółowe oraz podstawy interwencji poradniczych. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 7, 21-56. https://doi.org/10.34862/sp.2018.1
- Guichard, J., Huteau, M. (2005). Psychologia orientacji i poradnictwa zawodowego (tłum. L. Demkowicz i in.; red. nauk. wyd. pol. V. Drabik-Podgórna, M. Podgórny). Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Harwas-Napierała, B. (2006). Komunikacja interpersonalna w rodzinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
- Jarosz, E. (2001). Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Jarosz, E., Wysocka, E. (2006). Diagnoza psychopedagogiczna. Wydawnictwo Akademickie Żak.
- Kaja, B. (2001). Zarys terapii dziecka. Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego.
- Kalinowska-Witek, B., Lewandowska-Kidoń, T. (2016). Rola pedagoga szkolnego w szkolnym systemie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
- Kargulowa, A. (1996). Przeciw bezradności. Nurty – opcje – kontrowersje w poradnictwie i poradoznawstwie. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Kargulowa, A. (2006). O teorii i praktyce poradnictwa. Podręcznik akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Klus-Stańska, D. (2010). Behawioryzm versus konstruktywizm: opozycyjne źródła koncepcji programowych. W: A. Dereń, J. Tersy, T. Sadoń-Osowiecka (red.), Nauczycielskie zmagania z podstawą programową. Ku nowym odczytaniom dokumentów i praktyk szkolnych (s. 43-59). Centrum Inicjatyw Edukacyjnych w Kartuzach.
- Kłodkowska, J. (2010). Aplikacja konstruktywizmu do praktyki poradnictwa. Edukacja Dorosłych, (1), 199-211. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-930d03eb-9909-41ca-ab93-0c1573c9fecb
- Kłodkowska. J. (2013). Konstruktywistyczna perspektywa poradniczej rzeczywistości Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses, 14, 165-180.
- Lenart, J. (2018). Od poradnictwa dyrektywnego do poradnictwa dialogowego. Przemiany polskiego poradnictwa zawodowego. W: B. Szulz, A. Szulz (red.), Poradnictwo w dyskursie interdyscyplinarnym (s. 25-43). Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
- Malewski, M. (2006). W poszukiwaniu teorii uczenia się ludzi dorosłych. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, (2), 23-50.
- Mielczarek, M. (2010). W poszukiwaniu teoretycznych podstaw poradnictwa dla dorosłych. Spotkanie ze Spyrosem Kriwasem. Edukacja Dorosłych, (1), 105-116. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-2a30c816-8559-44ad-be2b-e68f1eb7cc09
- Minta, J. (2009). Poradnictwo światem uczenia się w perspektywie wybranych koncepcji andragogicznych. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (s. 229-239). Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Minta, J. (2012). Od aktora do autora. Wspieranie młodzieży w projektowaniu własnej kariery. Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
- Niemierko, B. (2002). Ocenianie szkolne bez tajemnic. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
- Niemierko, B. (2007, 2021) Diagnostyka pedagogiczna. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Palka, S. (1989). Teoria pedagogiczna a praktyczne doświadczenia nauczyciela. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
- Piorunek, M. (2016). Poradnictwo karier w sektorze poradnictwa zawodowego – refleksje –dylematy – pytania. Kultura-Społeczeństwo-Edukacja, 10(2), 43-58. https://doi.org/10.14746/kse.2016.10.4
- Podgórecki, A. (1962). Charakterystyka nauk praktycznych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Savickas, M. (2005). New challenges and tasks in career construction. W: Careers in Context: New Challenges and Tasks for Guidance and Counselling, IAEVG International Conference, Lisbon, 14-16 września.
- Savickas, M.L. (2013). Career Construction Theory and Practice. W: R.W. Lent, S.D. Brown (red.), Career development and counseling: Putting theory and research to work. Wiley & Sons, Inc.
- Siarkiewicz, E, Trębińska-Szumigraj, E., Zielińska-Pękał, D. (2012). Rzecz o refleksyjnym praktyku-badaczu, czyli o niekonwencjonalnych sposobach kształcenia doradców. Dyskursy Młodych Andragogów/Adult Education Discourses, (13), 105-129. https://doi.org/10.34768/dma.vi13.210
- Skałbania, B. (2011). Diagnostyka pedagogiczna. Wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne. Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Skałbania, B. (2015). Poradnia psychologiczno-pedagogiczna w środowisku lokalnym. Analiza poradniczej praktyki. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. J. Korczaka.
- Sowa, J., Wojciechowski, F. (2001). Proces rehabilitacji w kontekście edukacyjnym. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
- Spętana, J. (2015). Maria Eduarda Duarte: Poradnictwo i Life Designing: Jak pomagać w konstruowaniu kariery? O poszukiwaniu wiedzy i sensu życia w poradnictwie kariery. Katedra UNESCO, Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław, 19–20 maja 2015 r. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 4, 155-160. https://doi.org/10.34862/sp.2015.10
- Stemplewska-Żakowicz, K. (2011). Diagnoza psychologiczna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
- Sztompka, P. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Wydawnictwo Znak.
- Wojtasik, B. (2003). Refleksyjne konstruowanie kariery życiowej w ponowoczesnej codzienności, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, (nr specjalny), 343-351.
- Włoch, S., Włoch, A. (2009). Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Wydawnictwo Akademickie Żak.
- Wysocka, E. (2013). Diagnostyka pedagogiczna. Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Ziemski, S. (1973). Problemy dobrej diagnozy. Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
- Żółkowska, T. (2002). Diagnoza jako czynnik naznaczenia społecznego. W: K. Wenta, E. Perzycka (red.), Reforma edukacyjna w diagnozie i ewaluacji (s. 317-327). Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.