Treść głównego artykułu

Abstrakt

Zjawisko dialogu w relacji pomocowej opisywane jest z wielu perspektyw. Najczęściej można trafić na teksty praktyczno-instruktażowe, które w swoim założeniu mają doskonalić warsztat komunikacyjny specjalistów, czyli podpowiadać im, co należy lub co można robić w tym obszarze, czego nie wolno lub nie należy czynić, jak zwiększyć zasięg oddziaływań na klienta i jak stać się skutecznym doradcą, terapeutą, mediatorem. W swoim tekście chcę zwrócić uwagę na głębsze znaczenie dialogu poradniczego. Celem tego artykułu jest zatem przekierowanie uwagi Czytelnika z technicznego wymiaru komunikacji na budowanie więzi dialogicznej w relacji poradniczej. Drugim celem jest pobudzenie wrażliwości doradców na dialog, rozumiany jako spotkanie dwóch podmiotów i zachęcenie ich do krytycznego przyjrzenia się swojej postawie oraz rezultatom prowadzonych praktyk pomocowych. Strukturę tekstu wyznaczają pewne tezy, które ukazują sens spotkania poradniczego w ujęciu fenomenologiczno-dialogicznym.

Słowa kluczowe

spotkanie w ujęciu dialogiczno-fenomenologicznym rozmowa dialog dialogiczna więź poradnictwo humanistycznie zorientowane

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Balawajder, K. (1996). Umiejętności interpersonalne w niesieniu pomocy innym. W: K.Otrębska-Popiołek (red.), Psychologia pomocy. Wybrane zagadnienia (ss. 46–53). Katowice: Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego.
  2. Benesch, H. (2003). Atlas Psychologii, t. II. Tłum. A.Barszczewska, Poznań: Prószyński i S-ka.
  3. Berlińska, A. (2008). Jakim jestem doradcą? W: E.Siarkiewicz, B.Wojtasik (red.), Być Doradcą! Doświadczenia i refleksje (ss. 34–40). Wrocław: Wydaw. Naukowe DSW.
  4. Bowlby, J. Pobrano z: https://poradniaonline.wordpress.com/cytaty/ (14.03.2018).
  5. Buber, M. (1991). O Ja i Ty. W: B. Baran (red.), Filozofia dialogu (ss. 37–56). Tłum. J. Doktór. Kraków: Znak.
  6. Chmielnicka-Kuter, E. (2012). W dialogu z własną historią – metafora (wielogłosowej) powieści w poradnictwie psychologicznym. W: P. K. Oleś, M. Puchalska-Wasyl (red.), Dialog z samym sobą (ss. 376–393). Warszawa: PWN.
  7. Czerkawska, A. (2013). Poradnictwo egzystencjalne. Założenia – inspiracje – rozwiązania praktyczne. Wrocław: Wydaw. Naukowe DSW.
  8. Cyrulnik, B. (2015). Opiekunowie i proces rezyliencji. Studia Poradoznawcze, 4, 121–130.
  9. Drabik-Podgórna, V. (2003). Doradca między techniką a etyką. W: B. Wojtasik, A. Kargulowa (red.), Doradca – profesja, pasja, powołanie?, vol. I. Materiały ze Światowego Kongresu Poradnictwa Zawodowego IAEVG – AIOSP (ss. 182–188). Warszawa: SDSiZ RP.
  10. Drabik-Podgórna, V. (2007). Poradnictwo w perspektywie dialogicznej – od poradnictwa dialogowego do dialogiki poradnictwa. W: V. Drabik-Podgórna (red.), Poradnictwo między etyką a techniką (ss. 105–115). Kraków: Impuls.
  11. Drabik-Podgórna, V. (2009). Poradnictwo w perspektywie personalizmu dialogicznego. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 103–124). Warszawa: PWN.
  12. Drabik-Podgórna, V. (2010). Poradnictwo dobrego życia w kulturze indywidualizmu – między etyką a estetyką. W: E. Zierkiewicz, V. Drabik-Podgórna (red.), Poradnictwo w kulturze indywidualizmu (ss. 89–98). Wrocław: Atut.
  13. Drabik-Podgórna, V. (2013). Myśleć jak poradoznawca... Studia Poradoznawcze, 2, 11–14.
  14. Egan, G. (2002). Kompetentne pomaganie. Model pomocy oparty na procesie rozwiązywania problemów. Tłum. J. Gilewicz, E. Lipska. Poznań: Zysk i S-ka.
  15. Gadamer H.-G. (1993). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej. Tłum. B. Baran. Kraków: Inter Esse.
  16. Galarowicz, J. (1992). Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii. Kraków: Wydaw. Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.
  17. Giddens, A. (1998). Socjologia. Tłum. J. Gilewicz. Poznań: Zysk i S-ka.
  18. Giddens, A. (2002). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Tłum. A. Szulżycka. Warszawa: PWN.
  19. Giddens, A. (2008). Konsekwencje nowoczesności. Tłum. E. Klekot. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  20. Jankowski, K. (1976). Od psychiatrii biologicznej do humanistycznej. Warszawa: PIW.
  21. Jedliński, K. (1993). Sztuka słuchania. W: J. Santorski (red.), ABC pomocy psychologicznej (ss. 13–25). Warszawa: Jacek Santorski & CO.
  22. Kargulowa, A. (1982). Relacje człowiek – świat w koncepcjach poradnictwa. Przesłanki rozwoju poradnictwa jako praktyki i teorii. W: A. Kargulowa, M. Jędrzejczak (red.), Społeczne i jednostkowe znaczenie poradnictwa. Cz. I: Refleksje teoretyczne: założenia filozoficzne i metodologiczne, przedmiot badań, główna problematyka (ss. 9–29). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
  23. Kargulowa, A. (1986). Poradnictwo jako wiedza i system działań. Wstęp do poradoznawstwa. Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
  24. Kargulowa, A. (1996). Przeciw bezradności. Nurty – opcje – kontrowersje w poradnictwie i poradoznawstwie. Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
  25. Kargulowa, A. (2004). O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradoznawczego dyskursu. Warszawa: PWN.
  26. Kargulowa, A. (red.) (2009). Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu. Warszawa: PWN.
  27. Kargulowa, A. (2012). Poradnictwo ery komunikacji satelitarnej. Studia Poradoznawcze, 1, 19–34.
  28. Kępiński, A. (2000). Rytm życia. Kraków: Wydaw. Literackie.
  29. Kępiński, A. (1993). Autoportret człowieka. Myśli, aforyzmy. Kraków: Wydaw. Literackie.
  30. Kulczycki, M. (1982). Psychologiczne problemy poradnictwa. W: A. Kargulowa (red.), Społeczne i jednostkowe znaczenie poradnictwa (ss. 63–76). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
  31. Kulczycki, M. (1985a). Działalność człowieka – aspekty podmiotowe. Zeszyty Naukowe AWF, 38.
  32. Kulczycki, M. (1985b). Zarys relacyjnej koncepcji poradnictwa. W: A. Kargulowa, M. Jędrzejczak (red.), Teoretyczne i metodologiczne problemy poradoznawstwa, vol. 1 (ss. 141–157). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
  33. Längle, A. (2003). Rozmowa terapeutyczna jako droga odkrywania siebie samego. „Drogowskazy” do wolności. Psychoterapia, 1 (124), 41–53.
  34. Łukaszewicz, R. (1995). Czas transformacji. Od niepewności człowieka – do niepewności edukacji. Kraków: Impuls.
  35. Marchwicki ks., P. (2006). Teoria przywiązania J. Bowlby’ego. Seminare, 23, 365–383.
  36. Minta, J. (2010). Rozmowa doradcza we współczesnym poradnictwie kariery. W: Metody i narzędzia stosowane w Polsce przez doradców zawodowych w sektorze edukacji. Materiały poseminaryjne (ss. 25–33). Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
  37. Oleś, P.K. (2011). Dialogowe Ja: zarys teorii, inspiracje badawcze, ciekawsze wyniki. W: P. K.Oleś, M. Puchalska-Wasyl (red.), Dialog z samym sobą (ss. 143–171). Warszawa: PWN.
  38. Puchalska-Wasyl, M. (2011). Typy wewnętrznych rozmówców i ich funkcje w świetle analiz ilościowych i jakościowych. W: P. K. Oleś, M. Puchalska-Wasyl (red.), Dialog z samym sobą (ss. 69–95). Warszawa: PWN.
  39. Rogers, C.R. (1978). Uczyć się jak być wolnym. W: K. Jankowski (oprac.), Przełom w psychologii (ss. 289–302). Warszawa: Czytelnik.
  40. Rogers, C.R. (1991). Terapia nastawiona na klienta. Grupy spotkaniowe. Tłum. A. Dodziuk, E. Knoll. Wrocław: Thesaurus – Press.
  41. Rogers, C.R. (2002a). O stawaniu się osobą. Poglądy terapeuty na psychoterapię. Tłum. M. Karpiński. Poznań: REBIS.
  42. Rogers C.R. (2002b). Sposób bycia. Tłum. M. Karpiński. Poznań: REBIS.
  43. Sartre, J.-P. (1992). Psychoanaliza egzystencjalna – jedność osobowości. W: M. Kostyszak (oprac.), Filozofia egzystencjalna. Wybór tekstów (ss. 180–190). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
  44. Siarkiewicz, E. (2014). Moc słowa. Możliwości identyfikowania wypowiedzi performatywnych w poradniczych praktykach. Studia Poradoznawcze, 3, 59–71.
  45. Siarkiewicz, E. (2010). Przesłonięte obszary poradnictwa. Realia – aluzje – ambiwalencje. Zielona Góra: Wydaw. Uniwersytetu Zielonogórskiego.
  46. Słowik, A. (2012). Udzielanie pomocy w poradnictwie międzykulturowym przy wykorzystaniu metody Mapowania Przestrzeni Życiowej. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 77–96.
  47. Straś-Romanowska, M. (1998). Zrozumieć swój los: potrzeba człowieka i zadanie dla psychologii. W: Kuczyńska A. (red.), Zrozumieć zachowanie człowieka w zdrowiu i chorobie (ss. 68–76). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
  48. Straś-Romanowska, M. (2008). Tożsamość w czasach dekonstrukcji. W: B. Zimoń-Dubowik, M. Gamian-Wilk (red.), Oblicza tożsamości: perspektywa interdyscyplinarna (ss. 19–30). Wrocław: Wydaw. Naukowe DSW.
  49. Szczepański, J. (1978). Ludzkie sprawy. Warszawa: Czytelnik.
  50. Szłapińska, J. (2013). Determinanty jakości w indywidualnym poradnictwie zawodowym. Studia Edukacyjne, 27, 293–307.
  51. Szumigraj, M. (2016), Kompetencje doradcy w autopercepcji studentów. Dyskursy Młodych Andragogów, 17, 141–155.
  52. Teusz, G. (2009). Poradnictwo biograficzne w aspekcie teorii krytycznych wydarzeń życiowych. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 85–102). Warszawa: PWN.
  53. Trębińska-Szumigraj, E. (2009). Emancypacja w poradnictwie. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 146–169). Warszawa: PWN.
  54. Wojtasik, B. (2001). Rozmowa poradnicza jako spotkanie doradcy zawodu i osoby radzącej się. W: B. Wojtasik (red.), Podejmowanie decyzji zawodowych przez młodzież i osoby dorosłe w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej. Wrocław –Radom: Wydaw. Instytut Technologii i Eksploatacji.
  55. Wojtasik, B. (2009). Sytuacja poradnicza – między rytuałem integracyjnym a prawdziwym spotkaniem. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 199–216). Warszawa: PWN.
  56. Yalom, I. D. (2008), Psychoterapia egzystencjalna. Tłum. A. Tanalska-Dulęba. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
  57. Zielińska–Pękał, D. (2009). Poradnictwo a świat mediów, czyli o poradnictwie zapośredniczonym. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 285–307). Warszawa: PWN.
  58. Zierkiewicz, E. (1996). Jawne i ukryte programy trzech koncepcji poradnictwa. W: A. Kargulowa (red.), Dramaturgia poradnictwa (ss. 223–247). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
  59. Zierkiewicz, E. (2004). Poradnik – oferta wirtualnej pomocy? Kraków: Impuls.
  60. Zierkiewicz, E. (2008). Spotkanie z Innym w poradnictwie. Dyskursy Młodych Andragogów, 9, 133–143.