Treść głównego artykułu
Abstrakt
Zjawisko dialogu w relacji pomocowej opisywane jest z wielu perspektyw. Najczęściej można trafić na teksty praktyczno-instruktażowe, które w swoim założeniu mają doskonalić warsztat komunikacyjny specjalistów, czyli podpowiadać im, co należy lub co można robić w tym obszarze, czego nie wolno lub nie należy czynić, jak zwiększyć zasięg oddziaływań na klienta i jak stać się skutecznym doradcą, terapeutą, mediatorem. W swoim tekście chcę zwrócić uwagę na głębsze znaczenie dialogu poradniczego. Celem tego artykułu jest zatem przekierowanie uwagi Czytelnika z technicznego wymiaru komunikacji na budowanie więzi dialogicznej w relacji poradniczej. Drugim celem jest pobudzenie wrażliwości doradców na dialog, rozumiany jako spotkanie dwóch podmiotów i zachęcenie ich do krytycznego przyjrzenia się swojej postawie oraz rezultatom prowadzonych praktyk pomocowych. Strukturę tekstu wyznaczają pewne tezy, które ukazują sens spotkania poradniczego w ujęciu fenomenologiczno-dialogicznym.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Orotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Referencje
- Balawajder, K. (1996). Umiejętności interpersonalne w niesieniu pomocy innym. W: K.Otrębska-Popiołek (red.), Psychologia pomocy. Wybrane zagadnienia (ss. 46–53). Katowice: Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego.
- Benesch, H. (2003). Atlas Psychologii, t. II. Tłum. A.Barszczewska, Poznań: Prószyński i S-ka.
- Berlińska, A. (2008). Jakim jestem doradcą? W: E.Siarkiewicz, B.Wojtasik (red.), Być Doradcą! Doświadczenia i refleksje (ss. 34–40). Wrocław: Wydaw. Naukowe DSW.
- Bowlby, J. Pobrano z: https://poradniaonline.wordpress.com/cytaty/ (14.03.2018).
- Buber, M. (1991). O Ja i Ty. W: B. Baran (red.), Filozofia dialogu (ss. 37–56). Tłum. J. Doktór. Kraków: Znak.
- Chmielnicka-Kuter, E. (2012). W dialogu z własną historią – metafora (wielogłosowej) powieści w poradnictwie psychologicznym. W: P. K. Oleś, M. Puchalska-Wasyl (red.), Dialog z samym sobą (ss. 376–393). Warszawa: PWN.
- Czerkawska, A. (2013). Poradnictwo egzystencjalne. Założenia – inspiracje – rozwiązania praktyczne. Wrocław: Wydaw. Naukowe DSW.
- Cyrulnik, B. (2015). Opiekunowie i proces rezyliencji. Studia Poradoznawcze, 4, 121–130.
- Drabik-Podgórna, V. (2003). Doradca między techniką a etyką. W: B. Wojtasik, A. Kargulowa (red.), Doradca – profesja, pasja, powołanie?, vol. I. Materiały ze Światowego Kongresu Poradnictwa Zawodowego IAEVG – AIOSP (ss. 182–188). Warszawa: SDSiZ RP.
- Drabik-Podgórna, V. (2007). Poradnictwo w perspektywie dialogicznej – od poradnictwa dialogowego do dialogiki poradnictwa. W: V. Drabik-Podgórna (red.), Poradnictwo między etyką a techniką (ss. 105–115). Kraków: Impuls.
- Drabik-Podgórna, V. (2009). Poradnictwo w perspektywie personalizmu dialogicznego. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 103–124). Warszawa: PWN.
- Drabik-Podgórna, V. (2010). Poradnictwo dobrego życia w kulturze indywidualizmu – między etyką a estetyką. W: E. Zierkiewicz, V. Drabik-Podgórna (red.), Poradnictwo w kulturze indywidualizmu (ss. 89–98). Wrocław: Atut.
- Drabik-Podgórna, V. (2013). Myśleć jak poradoznawca... Studia Poradoznawcze, 2, 11–14.
- Egan, G. (2002). Kompetentne pomaganie. Model pomocy oparty na procesie rozwiązywania problemów. Tłum. J. Gilewicz, E. Lipska. Poznań: Zysk i S-ka.
- Gadamer H.-G. (1993). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej. Tłum. B. Baran. Kraków: Inter Esse.
- Galarowicz, J. (1992). Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii. Kraków: Wydaw. Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.
- Giddens, A. (1998). Socjologia. Tłum. J. Gilewicz. Poznań: Zysk i S-ka.
- Giddens, A. (2002). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Tłum. A. Szulżycka. Warszawa: PWN.
- Giddens, A. (2008). Konsekwencje nowoczesności. Tłum. E. Klekot. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Jankowski, K. (1976). Od psychiatrii biologicznej do humanistycznej. Warszawa: PIW.
- Jedliński, K. (1993). Sztuka słuchania. W: J. Santorski (red.), ABC pomocy psychologicznej (ss. 13–25). Warszawa: Jacek Santorski & CO.
- Kargulowa, A. (1982). Relacje człowiek – świat w koncepcjach poradnictwa. Przesłanki rozwoju poradnictwa jako praktyki i teorii. W: A. Kargulowa, M. Jędrzejczak (red.), Społeczne i jednostkowe znaczenie poradnictwa. Cz. I: Refleksje teoretyczne: założenia filozoficzne i metodologiczne, przedmiot badań, główna problematyka (ss. 9–29). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Kargulowa, A. (1986). Poradnictwo jako wiedza i system działań. Wstęp do poradoznawstwa. Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Kargulowa, A. (1996). Przeciw bezradności. Nurty – opcje – kontrowersje w poradnictwie i poradoznawstwie. Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Kargulowa, A. (2004). O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradoznawczego dyskursu. Warszawa: PWN.
- Kargulowa, A. (red.) (2009). Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu. Warszawa: PWN.
- Kargulowa, A. (2012). Poradnictwo ery komunikacji satelitarnej. Studia Poradoznawcze, 1, 19–34.
- Kępiński, A. (2000). Rytm życia. Kraków: Wydaw. Literackie.
- Kępiński, A. (1993). Autoportret człowieka. Myśli, aforyzmy. Kraków: Wydaw. Literackie.
- Kulczycki, M. (1982). Psychologiczne problemy poradnictwa. W: A. Kargulowa (red.), Społeczne i jednostkowe znaczenie poradnictwa (ss. 63–76). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Kulczycki, M. (1985a). Działalność człowieka – aspekty podmiotowe. Zeszyty Naukowe AWF, 38.
- Kulczycki, M. (1985b). Zarys relacyjnej koncepcji poradnictwa. W: A. Kargulowa, M. Jędrzejczak (red.), Teoretyczne i metodologiczne problemy poradoznawstwa, vol. 1 (ss. 141–157). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Längle, A. (2003). Rozmowa terapeutyczna jako droga odkrywania siebie samego. „Drogowskazy” do wolności. Psychoterapia, 1 (124), 41–53.
- Łukaszewicz, R. (1995). Czas transformacji. Od niepewności człowieka – do niepewności edukacji. Kraków: Impuls.
- Marchwicki ks., P. (2006). Teoria przywiązania J. Bowlby’ego. Seminare, 23, 365–383.
- Minta, J. (2010). Rozmowa doradcza we współczesnym poradnictwie kariery. W: Metody i narzędzia stosowane w Polsce przez doradców zawodowych w sektorze edukacji. Materiały poseminaryjne (ss. 25–33). Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
- Oleś, P.K. (2011). Dialogowe Ja: zarys teorii, inspiracje badawcze, ciekawsze wyniki. W: P. K.Oleś, M. Puchalska-Wasyl (red.), Dialog z samym sobą (ss. 143–171). Warszawa: PWN.
- Puchalska-Wasyl, M. (2011). Typy wewnętrznych rozmówców i ich funkcje w świetle analiz ilościowych i jakościowych. W: P. K. Oleś, M. Puchalska-Wasyl (red.), Dialog z samym sobą (ss. 69–95). Warszawa: PWN.
- Rogers, C.R. (1978). Uczyć się jak być wolnym. W: K. Jankowski (oprac.), Przełom w psychologii (ss. 289–302). Warszawa: Czytelnik.
- Rogers, C.R. (1991). Terapia nastawiona na klienta. Grupy spotkaniowe. Tłum. A. Dodziuk, E. Knoll. Wrocław: Thesaurus – Press.
- Rogers, C.R. (2002a). O stawaniu się osobą. Poglądy terapeuty na psychoterapię. Tłum. M. Karpiński. Poznań: REBIS.
- Rogers C.R. (2002b). Sposób bycia. Tłum. M. Karpiński. Poznań: REBIS.
- Sartre, J.-P. (1992). Psychoanaliza egzystencjalna – jedność osobowości. W: M. Kostyszak (oprac.), Filozofia egzystencjalna. Wybór tekstów (ss. 180–190). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Siarkiewicz, E. (2014). Moc słowa. Możliwości identyfikowania wypowiedzi performatywnych w poradniczych praktykach. Studia Poradoznawcze, 3, 59–71.
- Siarkiewicz, E. (2010). Przesłonięte obszary poradnictwa. Realia – aluzje – ambiwalencje. Zielona Góra: Wydaw. Uniwersytetu Zielonogórskiego.
- Słowik, A. (2012). Udzielanie pomocy w poradnictwie międzykulturowym przy wykorzystaniu metody Mapowania Przestrzeni Życiowej. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 77–96.
- Straś-Romanowska, M. (1998). Zrozumieć swój los: potrzeba człowieka i zadanie dla psychologii. W: Kuczyńska A. (red.), Zrozumieć zachowanie człowieka w zdrowiu i chorobie (ss. 68–76). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Straś-Romanowska, M. (2008). Tożsamość w czasach dekonstrukcji. W: B. Zimoń-Dubowik, M. Gamian-Wilk (red.), Oblicza tożsamości: perspektywa interdyscyplinarna (ss. 19–30). Wrocław: Wydaw. Naukowe DSW.
- Szczepański, J. (1978). Ludzkie sprawy. Warszawa: Czytelnik.
- Szłapińska, J. (2013). Determinanty jakości w indywidualnym poradnictwie zawodowym. Studia Edukacyjne, 27, 293–307.
- Szumigraj, M. (2016), Kompetencje doradcy w autopercepcji studentów. Dyskursy Młodych Andragogów, 17, 141–155.
- Teusz, G. (2009). Poradnictwo biograficzne w aspekcie teorii krytycznych wydarzeń życiowych. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 85–102). Warszawa: PWN.
- Trębińska-Szumigraj, E. (2009). Emancypacja w poradnictwie. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 146–169). Warszawa: PWN.
- Wojtasik, B. (2001). Rozmowa poradnicza jako spotkanie doradcy zawodu i osoby radzącej się. W: B. Wojtasik (red.), Podejmowanie decyzji zawodowych przez młodzież i osoby dorosłe w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej. Wrocław –Radom: Wydaw. Instytut Technologii i Eksploatacji.
- Wojtasik, B. (2009). Sytuacja poradnicza – między rytuałem integracyjnym a prawdziwym spotkaniem. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 199–216). Warszawa: PWN.
- Yalom, I. D. (2008), Psychoterapia egzystencjalna. Tłum. A. Tanalska-Dulęba. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
- Zielińska–Pękał, D. (2009). Poradnictwo a świat mediów, czyli o poradnictwie zapośredniczonym. W: A. Kargulowa (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu (ss. 285–307). Warszawa: PWN.
- Zierkiewicz, E. (1996). Jawne i ukryte programy trzech koncepcji poradnictwa. W: A. Kargulowa (red.), Dramaturgia poradnictwa (ss. 223–247). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Zierkiewicz, E. (2004). Poradnik – oferta wirtualnej pomocy? Kraków: Impuls.
- Zierkiewicz, E. (2008). Spotkanie z Innym w poradnictwie. Dyskursy Młodych Andragogów, 9, 133–143.