Treść głównego artykułu
Abstrakt
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę i znaczenie słów oraz wypowiedzi, które pojawiają się w formalnej i nieformalnej poradniczej praktyce. Autorka koncentruje się na wypowiedziach, które mogą mieć charakter performatywny, a więc sprawczy. Odwołuje się do koncepcji Johna Austina, nawiązuje do tych naukowych refleksji, w których wyraźnie zaznaczana jest moc i rola, jaką odgrywa język w organizowaniu i konstruowaniu świata społecznego, a więc do teorii i filozofii języka, językoznawstwa, socjolingwistyki, etnografii, antropologii słowa. W artykule tym ukazany został obszar działań doradców jako szczególny, społecznie konstruowany świat, w którym wypowiedzi mogą stać się skutecznymi działaniami. Analiza wypowiedzi doradców, terapeutów, osób radzących się pozwoliła autorce na wyodrębnienie czterech typów wypowiedzi, które mają charakter performatywny: 1. wypowiedzi wskazujące na moc i wolę walki z trudnościami; 2. wypowiedzi kryjące bezsilność lub bezradność radzącego się lub doradcy; 3. wypowiedzi stanowiące symboliczną broń w walce z tym, co postrzegane jest jako słabość; 4. wypowiedzi będące językiem instytucji. W tekście tym wskazano, iż wypowiedzi performatywne w poradniczych praktykach pojawiają się jako swoista procedura, przyjęty/uznany zwyczaj bądź jako jednorazowa autorska konstrukcja, mająca czasami jednorazowego adresata.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Orotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Referencje
- Austin, J. (2009). Wypowiedzi performatywne. W: L. Rasiński (red.), Język, dyskurs, społeczeństwo. (s. 188-201). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Batorski, D., Marody, M., Nowak, A. (red.). (2006). Społeczna przestrzeń Internetu. Warszawa: SWPS.
- Bernstein, B. (1990). Odtwarzanie kultury. Warszawa: PIW.
- Boudon, R. (2008). Efekt odwrócenia. Niezamierzone skutki działań społecznych. Warszawa: Oficyna Naukowa.
- Fatyga B. (2011). Teren: po horyzont (poznawczy). W: Buliński, T., Kairski, M. (red.), Teren w antropologii. Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej. (s. 93-110). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
- Godlewski, G., Mencwel, A., Sulima, R. (red.), (2003). Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: WUW.
- Goffman, E. (2008). Zachowanie w miejscach publicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Grodziński, E. (1979). Wypowiedzi performatywne. Z aktualnych zagadnień filozofii języka. Warszawa: Ossolineum.
- Jacyno, M. (2007). Kultura indywidualizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Kargulowa, A. (2012). Poradnictwo ery komunikacji satelitarnej. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 19-34.
- Kargulowa, A. (2013). O potrzebie badań poradoznawczych. Ku antropologii poradnictwa. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 85-105.
- Kargulowa, A. (2004). O teorii i praktyce poradnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Kaufmann, J. C. (2004). Ego. Socjologia jednostki. Inna wizja człowieka i konstrukcji podmiotu. Warszawa: Oficyna Naukowa.
- Malinowski, B. (2003). Słowo w kontekście działania. W: Godlewski, G., Mencwel A., Sulima, R. (red.). Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów. (s. 113-123). Warszawa: WUW.
- Matynia, E. (2008). Demokracja performatywna. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
- Maffesoli, M. (2008). Czas plemion. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Ortega y Gasset, J. (2003). Mówienie jako zwyczaj społeczny. W: Godlewski, G., Mencwel A., Sulima, R. (red.), Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów. (s. 169-171). Warszawa: WUW
- Rasiński, L. (red.). (2009). Język, dyskurs, społeczeństwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Searle, J. (2009). Ontologia społeczna. Niektóre podstawowe zasady. W: L. Rasiński (red.), Język, dyskurs, społeczeństwo. (s. 202-226). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Siarkiewicz, E. (2010a). Przesłonięte obszary poradnictwa. Realia-iluzje-ambiwalencje. Zielona Góra: UZ.
- Siarkiewicz, E. (2010b). Poradnictwo performatywne i inne formy pomocy w zdarzeniach krytycznych i doświadczeniach granicznych. Dyskursy młodych andragogów, 11, 167-184.
- Taylor, Ch. (2009). Teorie znaczenia, Język, dyskurs, społeczeństwo. W: L. Rasiński (red.), Język, dyskurs, społeczeństwo. (s. 147-187). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
- Wittgenstein, L. (2009). Znaczenie słowa. W: L. Rasiński (red.), Język, dyskurs, społeczeństwo. (s. 97-112). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Zeig, J. K. (1997). Spotkania z Ericksonem. Niezwykły człowiek, niezwykła terapia. Strategiczna terapia krótkoterminowa. Gdańsk: GWP.
- Zielińska-Pękał, D. (2012). Od pomocy do przemocy w poradnictwie. Dwie narracje. Studia Poradoznawcze, 110-125.