Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule przedstawiona została krytyczna analiza społecznej roli poradnictwa zawodowego. Kwestia ta wydaje się mieć coraz większe znaczenie ze względu na mocny akcent kładziony na poradnictwo zawodowe w oficjalnych politykach społecznych (w tym edukacyjnych). Artykuł opiera się na analizie obserwowalnego (pozornego?) paradoksu w teorii i praktyce poradnictwa zawodowego. Poradnictwo to, z jednej strony, jest swego rodzaju „ofiarą” rynkowych (neoliberalnych) reform i zmian, z drugiej zaś wspiera je i propaguje. Autorka analizuje to zjawisko.

Słowa kluczowe

poradnictwo zawodowe neoliberalizm porządek społeczny kontrola społeczna

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Amable, B. (2011). Morals and politics in the ideology of neo-liberalism. Socio-Economic Review, 9(1), 3–30. https://doi.org/10.1093/ser/mwq015
  2. Arulmani, G. (2010). Career counselling: A mechanism to address the accumulation of disadvantage. Australian Journal of Career Development, 19(1), 7–12. https://doi.org/10.1177/103841621001900103
  3. Bilon, A., Kargul, J. (2012). Społeczno-kulturowe konteksty definiowania roli doradcy”/ ”Socio-Cultural Contexts for Defining the Role of Counsellors. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 1, 85-109/265–287.
  4. Bilon, A. (2014). Rola doradców kariery w Holandii z perspektywy teorii strukturacji. Dyskursy Młodych Andragogów, (15), 129–139.
  5. Bilon, A. (2016). Strukturacja poradnictwa kariery w Holandii: Między specyfiką kulturową a neoliberalną zmianą. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
  6. Bilon, A., Kurantowicz, E., Noworolnik-Mastalska, M. (2016). Community development: (un)fulfilled hopes for social equality in Poland. W: M. Shaw, M. Mayo (Eds.), Class, inequality and community development (s. 137–152). Bristol: Policy Press.
  7. Birchfield, V. L. (2008). Income inequality in capitalist democracies: The interplay of values and institutions. University Park: The Pennsylvania State University Press.
  8. Boudon, R. (2008). Efekt odwrócenia: Niezamierzone skutki działań społecznych. Warszawa: Oficyna Naukowa.
  9. European Commission. (2016). European Semester thematic fiche: Active labour market policies. Pobrane z http://ec.europa.eu/europe2020/pdf/themes/2015/active_labour_market_policies_20151126.pdf
  10. European Lifelong Guidance Policy Network. (2010). A report on the work of the European Lifelong Guidance Policy Network 2008–2010. Jyväskylä.
  11. Gatsby Charitable Foundation. (2014). Assessing benchmarks of good practice in school career guidance. Pobrane z https://cica.org.au/wp-content/uploads/PwC-Gatsby-Assessing-benchmarks-of-good-practice-in-school-career-guidance.pdf
  12. Gershon, I., Alexy, A. (2011). Introduction. Anthropological Quarterly, 84(4), 799–808. https://doi.org/10.1353/anq.2011.0056
  13. Giddens, A. (2003). Stanowienie społeczeństwa: Zarys teorii strukturacji. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
  14. Grugel, J., Riggirozzi, P. (2012). Post-neoliberalism in Latin America: Rebuilding and reclaiming the state after crisis. Development and Change, 43(1), 1–21. https://doi.org/10.1111/j.1467-7660.2011.01746.x
  15. Guba, E. G., Lincoln, Y. S. (2014). Kontrowersje wokół paradygmatów, sprzeczności i wyłaniające się zbieżności. W: N. K. Denzin, Y. S. Loncoln (red.), Metody badań jakościowych (t. 1, s. 281–315). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  16. Harvey D. (2005). A Brief history of neoliberalism. New York: Oxford University Press.
  17. Hooley, T., Sultana, R., Thomsen, R. (Eds.). (2018). Career guidance for social justice: Contesting neoliberalism. London: Routledge.
  18. Howarth, D. (2008). Dyskurs. Warszawa: Oficyna Naukowa.
  19. Johnston D. (2009). Ubóstwo i dystrybucja - znów w polu zainteresowań neoliberałów? W: Saad-Filho, A., Johnston, D. (red.), Neoliberalizm przed trybunałem. Wybór tekstów krytycznych (s. 213-222). Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
  20. Kargulowa, A. (2003). Społeczny kontekst organizowania pomocy i udzielania wsparcia. W: K. Marzec-Holka (red.), Pomoc społeczna. Praca socjalna. Teoria i praktyka (s. 50–61). Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
  21. Kargulowa, A. (2007). O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradoznawczego dyskursu. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  22. Kargulowa, A. (2012). Poradnictwo ery komunikacji satelitarnej/Counselling in the satellite communication era. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 1, 19-34.
  23. Kargulowa, A. (2015). Poradnictwo w(y)pisane w neoliberalizm. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 18(2), 7–21.
  24. Kolm, S-Ch. (2002). Dystrybutywna sprawiedliwość. W: R. E. Goodlin, F. Pettit (red.), Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej (s. 563–594). Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
  25. Kruszelnicki, W. (2015). Lifelong learning i poradoznawstwo w perspektywie krytycznej: pedagogie konformizmu i rządomyślności. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 18(1), 21–43.
  26. Kwaśnica, R. (1987). Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej. Wrocław: Instytut Kształcenia Nauczycieli im. Władysława Spasowskiego.
  27. Lemm, V., Vatter, M. (2014). Foucault, biopolitics, and neoliberalism. New York: Fordham University Press.
  28. Mau, W.-C. (2000). Cultural differences in Career Decision-Making Styles and Self-Efficacy. Journal of Vocational Behavior, 57(3), 365–378. https://doi.org/10.1006/jvbe.1999.1745
  29. Meijers, F. (2001). The effects of the marketisation of career guidance services in the Netherlands. International Journal for the Advancement of Counselling, 23(2), 131–149. https://doi.org/10.1023/A:1010671606971
  30. Mielczarek, M. (2014). Kapitał aktywizacyjny w polu społecznym Powiatowego Urzędu Pracy – o pomaganiu osobom bezrobotnym. Dyskursy Młodych Andragogów, (15), s. 39-48.
  31. Mielczarek, M. (2015). Polityka aktywizacji w praktyce działania pola pomocowego Powiatowego Urzędu Pracy. (Auto)etnograficzne studium krytyczne przypadku (niepublikowana rozprawa doktorska). Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
  32. Minta, J. (2012). Od aktora do autora: wspieranie młodzieży w konstruowaniu własnej kariery. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
  33. Murgatroyd, J. S. (2000). Poradnictwo i pomoc. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
  34. Murphy, M. (2010). Formy racjonalności a reforma sektora publicznego. Habermas, edukacja i polityka społeczna. W: M. Murphy, T. Fleming (red.), Habermas, teoria krytyczna i edukacja (s. 95–112). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
  35. Niles, S. G., Harris-Bowlsbey, J. (2009). Career development interventions in the 21st century. New Jersey: Pearson Education Inc.
  36. OECD. (2002). OECD Review Of Career Guidance Policies, Germany. Pobrane z: http://www.oecd.org/germany/1939079.pdf
  37. OECD. (2004). Career Guidance and Public Policy. Bridging the Gap. Pobrane z: https://www.oecd.org/education/innovation-education/34050171.pdf
  38. Parker, J. (2000). Structuration. Philadelphia: Open University Press.
  39. Plant, P., Thomsen, R. (2012). Career Guidance in Denmark: Social Control in a Velvet Glove. Orientación y Sociedad. Pobrane z: http://www.scielo.org.ar/pdf/orisoc/v11/en_v11a02.pdf
  40. Potulicka, E. (2010). Teoretyczne podstawy neoliberalizmu a jego praktyka W: E. Potulicka, J. Rutkowiak (red.), Neoliberalne uwikłania edukacji (s. 39–67). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  41. Potulicka, E., Rutkowiak, J. (2010). Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  42. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r. poz. 532)
  43. Saad-Filho, A., Johnston, D. (red.). (2009). Neoliberalizm przed trybunałem. Wybór tekstów krytycznych. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
  44. Savickas, M. L. (1995). Constructivist Counseling for Career Indecision. The Career Development Quarterly, 43(4), 363–373. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.1995.tb00441.x
  45. Savickas, M. L. (2003). Advancing the Career Counseling Profession: Objectives and Strategies for the Next Decade. The Career Development Quarterly, 52(1), 87–96. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2003.tb00631.x
  46. Savickas, M. L. (2011). Constructing careers: Actor, Agent, Author. Journal of Employment Counselling, 48(4), 179–181. https://doi.org/10.1002/j.2161-1920.2011.tb01109.x
  47. Savickas, M. L., Nota, L., Rossier, J., Dauwalder, J.-P., Duarte, M. E., Guichard, J., … van Vianen, A. E. M. (2009). Life designing: A paradigm for career construction in the 21st century. Journal of Vocational Behavior, 75, 239–250. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2009.04.004
  48. Sennett, R. (1998). The corrosion of character: The personal consequences of work in the new capitalism. New York: Norton.
  49. Sultana, R. G. (2009). Career Guidance Policies: Global Dynamics, Local Resonances. Derby: University of Derby.
  50. Surdykowska, B., Szmit, J. (2016). Mobilność zawodowa w Polsce – szanse i zagrożenia. W: K. Zimmer-Drabczyk (red.), Mobilność zawodowa. Biuro Eksperckie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Pobrane z: http://www.solidarnosc.org.pl/mobilnosc/fm/file/mobiln_zaw.pdf
  51. Szkudlarek, T. (2005). „Koniec pracy” czy koniec zatrudnienia? Edukacja wobec presji światowego rynku. W: A. Kargulowa, S.M. Kwiatkowski & T. Szkudlarek Rynek i kultura neoliberalna a edukacja (s. 12-32). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  52. Szumigraj, M. (2010). Poradnictwo kariery – ujęcie makrospołeczne. Edukacja Dorosłych, (1), 41–53.
  53. Trębińska-Szumigraj, E. (2009). Emancypacja w poradnictwie. W: A. Kargulowa (red.) Poradoznawstwo –kontynuacja dyskursu (s. 146-169). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  54. Wallerstein, I. (2004). World-system analysis: An Introduction. Durham, London: Duke University Press.
  55. Watts, A. G., Sultana, R. G., McCarthy, J. (2010). The involvement of the European Union in career guidance policy: a brief history. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 10(2), 89–107. https://doi.org/10.1007/s10775-010-9177-9
  56. Wojtasik, B. (2011). Podstawy poradnictwa kariery: Poradnik dla nauczycieli. Warszawa: KOWEZiU.
  57. Wojtasik, B., Kargulowa, A. (red.). (2003). Doradca – profesja, pasja, powołanie?: materiały ze Światowego Kongresu Poradnictwa Zawodowego, Warszawa, 29–31 maja 2002 (t. 1). Warszawa: SDSiZ RP.
  58. Young, R. A., Marshall, S. K., Valach, L. (2007). Making Career Theories More Culturally Sensitive: Implications for Counseling. The Career Development Quarterly, 56(1), 4–18. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2007.tb00016.x