Treść głównego artykułu

Abstrakt

Poradoznawstwo jest młodą nauką o poradnictwie. W artykule, zachowując chronologię wydarzeń, pokazano wykorzystywanie różnych podejść w procesie jej tworzenia. Mowa jest tu o podejściach: dyscyplinarnym, multidyscyplinarnym, interdyscyplinarnym i transdyscyplinarnym oraz przytoczone są niektóre prawidłowości, wypracowane dzięki zastosowaniu tych podejść. Zbudowanie wywodu wokół wspomnianych orientacji metodologicznych dało możliwość pokazania zarówno specyfiki samego przedmiotu badań poradoznawstwa – poradnictwa, jak i wielorakich jego powiązań z innymi dziedzinami życia osobistego i społecznego, analizowanych przez poszczególnych, głównie polskich, autorów.

Słowa kluczowe

poradnictwo poradoznawstwo podejścia w budowaniu nauki: dyscyplinarne, multidyscyplinarne, interdyscyplinarne i transdyscyplinarne

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Aszkiełowicz, A., & Ładyżyński, A. (2020). Od poradnictwa do poradoznawstwa. Dorobek teoretyczny i obszary badawcze subdyscypliny [From counselling to counsellogy: The theoretical legacy and research areas of the subdiscipline]. Studia z Teorii Wychowania 2(31), 121–41.
  2. Bilon, A. (2010). Poradoznawstwo wobec ogólnej refleksji nad poradnictwem [Counsellogy and general reflection on counselling]. Edukacja Dorosłych 1(62), 55–75.
  3. Bilon, A. (2013). Współczesne tendencje w badaniach poradnictwa kariery/Career counselling: Current trends in research and theory. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 2, 42–63/218–36.
  4. Bilon, A., & Kargul, J. (2012). Społeczno-kulturowe konteksty definiowania roli doradcy/ Socio-cultural contexts for defining the role of counsellors. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 1, 85–109/265–87.
  5. Bilon, A. & Minta, J. (2016). Poradnictwo (kariery) jako instrument polityki całożyciowego uczenia się [(Career) Counselling as an instrument of lifelong learning policy]. In E. Siarkiewicz & B. Wojtasik (Eds.), Uczenie się – doświadczanie – imersja. Poradnictwo zaangażowane [Learning, experiencing, immersion: Engaged counselling] (pp. 159–71). Wyd. Nauk. DSW.
  6. Cohen-Scali, V., Pouyaud, J., Podgórny, M., Drabik-Podgórna, V., Aisenson, G., Bernaud, J.L., Moumoula, I., & Guichard, J. (Eds.) (2018). Interventions in career design and education: Transformation for sustainable development and decent work. Springer.
  7. Conceição Passeggi, M. (2021). Poradnictwo jako dialogiczna sztuka wyłonienia/(się) podmiotu autobiograficznego/Counseling: The dialogical art of awakening the autobiographical subject. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 10, 13–28/247–61.
  8. Czerkawska, A. (2009). Poradnictwo w perspektywie egzystencjalizmu [Counselling: An existential perspective]. In A. Kargulowa (Ed.). Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu [Counsellogy – the discourse continues] (pp. 125–45). Wyd. Nauk. PWN.
  9. Czerkawska, A. (2013). Poradnictwo egzystencjalne. Założenia – inspiracje – rozwiązania praktyczne [Existential counselling: Premises, inspirations, practical solutions]. Wyd. Nauk. DSW.
  10. Czerkawska, A., & Czerkawski, A. (2005). Etyczny wymiar poradnictwa zawodowego [The ethical dimension of vocational counselling]. KOWEZiU.
  11. Czerniawska, O. (1977). Poradnictwo jako wzmacnianie środowiska wychowawczego [Counselling and guidance as reinforcement for the educational environment]. Instytut Wydawniczy CRZZ.
  12. Dec, J. (2012). Poradnictwo dla osób z grup marginalizowanych – streetworking/ Counselling for people of marginalised groups: Streetworking. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 1, 129–41/305–16.
  13. Denzin, N.K., & Lincoln, Y.S. (2007). Introduction: The discipline and practice of qualitative research. In N.K. Denzin & Y.S. Lincoln, Eds., The Sage handbook of qualitative research (pp. 1–43). Sage.
  14. Dębska, E. (2020). Profile refleksyjności i typy karier. Perspektywa poradoznawcza [Reflexivity kinds and career types: A counsellogical perspective]. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  15. Doliński, W. (2016). Dokumenty osobiste jako transdyscyplinarne wyzwanie dla kategorii świata przeżywanego – wprowadzenie [Personal records as a transdisciplinary challenge to the concept of lifeworld]. Forum Socjologiczne 7, 9–19.
  16. Drabik-Podgórna, V. (2007). Poradnictwo w perspektywie dialogicznej – od poradnictwa dialogowego do dialogiki poradnictwa [A dialogical perspective on counselling: From dialogical counselling to the dialogics of counselling]. In V. Drabik- Podgórna (Ed.), Poradnictwo między etyką a techniką [Counselling between ethics and technique] (pp. 105–15). Impuls.
  17. Drabik-Podgórna, V. (2009). Poradnictwo w perspektywie personalizmu dialogicznego [Counselling and guidance: A dialogical personalist perspective]. In A. Kargulowa (Ed.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu [Counsellogy – the discourse continues] (pp. 103–24). PWN.
  18. Drabik-Podgórna, V. (2013). W imieniu redakcji: Myśleć jak poradoznawca…./On behalf of the Editors: Thinking like a counsellogist. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 2, 11–14/187–90.
  19. Dragon, A. (2014). Proces mediacji w perspektywie poradoznawczej/ The mediation process: A counselling studies perspective. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 4, 131–43/305–18.
  20. Dragon, A. (2018). Transformacja doświadczeń życiowych uczestników mediacji [Transformations of life experiences of mediation participants]. Impuls.
  21. Foucault, M. (1978). Discipline and Punish: The Birth of the Prison (A. Sheridan, Trans.). Pantheon Books.
  22. Giddens, A. (1984). The constitution of society: Outline of the theory of structuration. University of California Press.
  23. Gołębniak, B.G. (2009). Aplikacje konstruktywizmu do poradoznawstwa. Inspiracje pedeutologiczne [Applying constructivism to counselling: Inspirations from the study of the teaching profession]. In A. Kargulowa (Ed.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu [Counsellogy – the discourse continues] (pp. 36–61). PWN.
  24. Górka, A. E. (2020). Doradcy zawodowi w szkole podstawowej. Projekt doskonalenia poradnictwa w szkole realizowany przez Fundację Imago, sierpień-grudzień, 2020 roku/Career counselling in primary schools: The project of improving school counselling carried out by the Imago Foundation. August–December 2020. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 9, 272–74/548–50.
  25. Guichard, J. (2018). Jakie interwencje w poradnictwie kariery i konstruowania życia mogą przyczynić się do globalnego, humanitarnego, sprawiedliwego i zrównoważonego rozwoju?/ What career and life design interventions may contribute to global, humane, equitable and sustainable development? Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 7, 99–127/305–31.
  26. Guichard, J. (2022). Działania wspierające konstruowanie aktywnego życia: Punkt zwrotny/ Support for the Design of Active Life at a Turning. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 11, 11–26/133–46.
  27. Guichard, J., Drabik-Podgórna, V., & Podgórny, M. (Eds.) (2016). Counselling and dialogues for sustainable human development. Wydawnictwo Adam Marszałek.
  28. Habermas, J. (1988). On the logic of the social sciences (S. Weber Nicholsen & J.A. Stark, Trans.). MIT Press.
  29. Habermas, J. (2002). Teoria działania komunikacyjnego. Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego [Theory of communicative action: A critique of functionalist reason] (A.M. Kaniowski, Trans.). PWN.
  30. Hejnicka-Bezwińska, T. (1988). Związek poradoznawstwa z poradnictwem, czyli tradycyjny dylemat teorii i praktyki [The counsellogy-counselling relation: Or, on the traditional dilemma of theory and practice]. In M. Jędrzejczak & A. Kargulowa (Eds.), Perspektywy rozwoju teorii i praktyki poradnictwa, Tom 1 [The theory and practice of counselling: Development perspectives] (pp. 65–82). Wyd. UWr.
  31. Kaniowski, A. (1999). Wstęp. Rehabilitacja i transformacja filozofii praktycznej. In Teoria działania komunikacyjnego. Tom 1. by J. Habermas (pp. ix–lxxxvi). PWN.
  32. Kargul, J. (2018). Studenci o unikaniu porad [Students on avoiding guidance]. In W. Danielewicz, J. Nikitorowicz, & M. Sobecki (Eds.), Ku życiu wartościowemu. Idee-koncepcje -praktyki [Towards a worthier life: Ideas, concepts, practices] (pp. 310–21). Impuls.
  33. Kargulowa, A, (1980). Uwagi końcowe. Poradnictwo jako podstawowa kategoria poradoznawstwa [Closing remarks: Counselling/guidance as the basic category of counsellogy]. Acta Universitatis Wratislaviensis 608: Rola poradnictwa i doradztwa w optymalizowaniu
  34. rozwoju osobowości i podnoszeniu kultury pedagogicznej społeczeństwa [The role of counselling and guidance in optimising personality development and raising the educational culture of the public], 327–432.
  35. Kargulowa, A. (1986). Poradnictwo jako wiedza i system działań. Wstęp do poradoznawstwa [Counsellogy as knowledge and a system of actions: An introduction to counsellogy]. Wyd. UWr. Kargulowa A. (1989). Kierunki poszukiwań i zagadnienia badawcze w poradoznawstwie [Counsellogy: Lines of inquiry and research issues]. Kwartalnik Pedagogiczny 2, 139–50.
  36. Kargulowa, A. (2004/2011). O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradoznawczego dyskursu [On the theory and practice of counselling: Varieties of counsellogical discourse]. PWN.
  37. Kargulowa A., (2011). Challenges for career counselling in a network society. In Vocational designing and career counseling: Challenges and new horizons. Abstracts (p. 65). Universita Degli di Padova, La. R.I.O.S.
  38. Kargulowa, A. (2013). O potrzebie badań poradoznawczych. Ku antropologii poradnictwa/ Why we need counsellogical research: Towards an anthropology of counselling. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 2, 85–105/258–76.
  39. Kargulowa A. (2018a). Edukacja, praca, rodzina w trzech koncepcjach poradnictwa lat osiemdziesiątych. Profesorowi Tadeuszowi Aleksandrowi z okazji Jubileuszu [Education, work and family in three frameworks of counselling in the 1980s: On the anniversary of Professor Tadeusz Aleksander]. In A. Chabior (Ed.), Uczący się dorosły –inspiracje, wyzwania, trendy. Księga Jubileuszowa poświęcona Profesorowi Tadeuszowi Aleksandrowi w 80. Rocznicę urodzin i 55. Rocznicę pracy naukowej [The learning adult: Inspirations, challenges and trends: A festschrift for Professor Tadeusz Alexander’s
  40. th birthday and 55th anniversary of research] (pp. 77–104). Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim.
  41. Kargulowa, A. (2018b). Homo consultans amidst pop culture: Towards sustainable development. In V. Cohen-Scali, J., Pouyaud, M. Podgórny, V. Drabik-Podgórna, G. Aisenson, J.-L. Bernaud, I. Abdou Moumoula, & J. Guichard, Eds., Interventions in career design and education: Transformation for sustainable development and decent work (pp. 29–53). Springer.
  42. Kargulowa, A. (2021). Profesor Olga Czerniawska współtwórczynią sieci badań nad poradnictwem [Professor Olga Czerniawska: A contributor to the network of research on counselling and guidance]. Edukacja Dorosłych 84(1), 23–39.
  43. Kargulowa A. (2023) Poradnictwo od nowa. Emergencja i relacja społecznego rezonansu w dyskursie poradoznawczym. Wyd. Nauk. PWN.
  44. Kławsiuć-Zduńczyk, A. (2020). Doradztwo zawodowe w opiniach studentów pedagogiki/ Vocational counselling in the opinions of pedagogy students. Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy 9, 171–96/449–74.
  45. Kłodkowska, J. (Ed.) (2017). Miejsca pracy socjalnej [Social work settings]. Wyd. Nauk. DSW.
  46. Kola, A.M. (2020). Teoria i praktyka poradnictwa w kształceniu pracowników socjalnych w Polsce/Theory and practice of counsellogy in the education of social workers in Poland. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 9, 206–34/485–10.
  47. Kozielecki, J. (1976). Koncepcje psychologiczne człowieka [Psychological conceptions of the human being]. PIW.
  48. Krawczyk, P. (2016). Poradnictwo edukacyjno-zawodowe w gimnazjach m. st. Warszawy w opinii szkolnych koordynatorów ds. doradztwa zawodowego/Education and career counselling in Warsaw’s lower secondary schools: Assessments by school-based career counselling coordinators. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 5, 125–36/287–98.
  49. Kulczycki, M. (1980). Poradnictwo życiowe [Life counselling]. Acta Universitatis Wratislaviensis 608: Rola poradnictwa i doradztwa w optymalizowaniu rozwoju osobowości i podnoszeniu kultury pedagogicznej społeczeństwa [The role of guidance and counselling in optimising personality development and raising the educational culture of the public], 71–92.
  50. Kulczycki, M. (1982). Psychologiczne problemy poradnictwa [Psychological problems in counselling]. Acta Universitatis Wratislaviensis 610: Społeczne i jednostkowe znaczenie poradnictwa [The social and individual relevance of counselling], 65–76.
  51. Kulczycki, M. (1998). Rozważania wokół zagadnień psychologicznego poradnictwa życiowego [On the issues of psychological life counselling]. Wyd. UWr. Kwaśnica, R (1994). Wprowadzenie do myślenia o wspomaganiu nauczycieli w rozwoju [Introducing the idea of supporting teachers’ growth]. WON.
  52. Lenart, J. (2016). Zrównoważony rozwój i godna praca – centralne idee poradnictwa kariery i Life Design przedmiotem międzynarodowej debaty. O nową semiotechnikę poradnictwa/ Sustainable growth and decent work as central ideas of career counseling and life design in an international debate: For a new semio-technique of counseling. Studia Poradoznawcze/Journal of Counselling 5, 107–24/271–86.
  53. Malewski, M. (2022). O metodologii podejść mieszanych w badaniach społecznych [On mixed methodologies in social research]. in M. Rosalska, A. Wawrzonek, & J. Szłapińska (Eds.), Człowiek dorosły w zróżnicowanych kontekstach życia. Księga jubileuszowa profesor Ewy Solarczyk-Ambrozik [The adult in varied life contexts: A festschrift for Professor Ewa Solarczyk-Ambrozik] (pp. 27–43). Wydawnictwo Naukowe UAM.
  54. Mielczarek, M. (2009). Władza doradcy w relacjach z radzącym się [The counsellor’s power in relations with the counselee]. In A. Kargulowa (Ed.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu [Counsellogy – the discourse continues] (pp. 352–69). PWN.
  55. Mielczarek, M. (2011). ‘Centrum Plus’ przykładem polskiej adaptacji brytyjskiego programu przeciwdziałania bezrobociu New Deal [The ‘Plus Centre’ as a Polish adaptation of the British New Deal anti-unemployment project]. Dyskursy Młodych Andragogów 12, 181–93.
  56. Minta, J. (2003). Doradcy uczelnianych biur karier jako realizatorzy programu „outplacement” dla społeczności akademickiej [University career centres’ counsellors as the executors of the outplacement programme for the academic community]. In B. Wojtasik & A. Kargulowa (Eds.), Doradca – profesja – pasja – powołanie [The counsellor: Profession, passion, vocation] (pp. 148–60). Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych RP.
  57. Minta, J. (2009). Poradnictwo światem uczenia się w perspektywie wybranych teorii andragogicznych [Counselling and guidance as a world of learning: Selected adult-education theories]. In A. Kargulowa (Ed.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu [Counsellogy – the discourse continues] (pp. 217–39). PWN.
  58. Minta, J. (2012). Od aktora do autora. Wspieranie młodzieży w konstruowaniu własnej kariery [From the actor to the author: Supporting young adults in career construction]. KOWEZiU.
  59. Mokrzycki, E. (2007). Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami [Learning is entered not only with questions]. INFiS PAN.
  60. Muszyński, M. (2020). Od dyscyplinarności do transdyscyplinarności – wybrane implikacje wytwarzania wiedzy o starości i starzeniu się [From disciplinarity to transdisciplinarity: Selected implications of knowledge production on old age and ageing]. Edukacja Dorosłych 1, 13–30.
  61. Nowak, S. (1970). Metodologia badań socjologicznych [The methodology of sociological research]. PWN.
  62. Oleniacz, M. (2012). Problematyka koncepcji życia w poradnictwie rehabilitacyjnym [The concept-of-life theme in rehabilitation counselling]. Dyskursy Młodych Andragogów 13, 141–56.
  63. Paszkowska-Rogacz, A. (2003). Psychologiczne podstawy wyboru zawodu [Psychological underpinnings in career choices]. KOWEZiU.
  64. Pieńkowski, A. (2023). Portal Mapa Karier – poradnictwo kariery bez międzyosobowego kontaktu [The Career Map portal: Career counselling without personal contact]. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 12.
  65. Pineau, G. (2021). Paradygmatyczne przejścia w tworzeniu koncepcji ‘doświadczeniowe uczenie się’ z poradnictwem w tle/ Paradigmatic transitions in the creation of the concept of ‘initial training’ with counselling in the background. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 10, 83–100/ 311–26.
  66. Podgórny, M., & Drabik_Podgórna, V. (2015). Jak rozpoznać coaching? Przyczynek do dyskusji nad coachingiem w refleksji andragogicznej i poradoznawczej/How to recognize coaching: A voice in the discussion of coaching in andragogy and counsellogy. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 4, 30–51/209–29.
  67. Rosalska, M. (2018). Doradztwo akademickie jako forma wspierania karier edukacyjnych i zawodowych studentów/At the career crossroads – building employability by non-traditional students. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, Vol. 5. s. 163–175/367–378.
  68. Savickas, M. L., Nota, L., Rossier J., Dauwalder, J-P., Duarte, M. E., Guichard, J., Soresi, S., Van Esbroeck, R., & Van Vianen, A. E. M. (2009). Life designing: A paradigm for career construction in the 21st century. Journal of Vocational Behavior 75(3), 239–50.
  69. Siarkiewicz, E. (2010). Przesłonięte obszary poradnictwa. Realia – iluzje – ambiwalencje [The veiled areas of counselling: Realities, illusions, ambivalences]. Oficyna Wydawnicza UZ.
  70. Siarkiewicz, E. (2016). Poradnictwo jako performatywny projekt. Zaangażowanie i działanie [Counselling as a performative project: Engagement and action]. In E. Siarkiewicz & B. Wojtasik (Eds.), Uczenie się – doświadczanie – imersja. Poradnictwo zaangażowane [Learning, experiencing, immersion: Engaged counselling] (pp. 16–39). Wydawnictwo Naukowe DSW.
  71. Siarkiewicz, E., Słowik A., & Bilon-Piórko A. (2021). Poradnictwo w międzynarodowym środowisku zróżnicowanym kulturowo na łamach Studiów Poradoznawczych/ Journal of Counsellogy/ Counsellogy within the international culturally diverse environment on the pages of Studia Poradoznawcze/ Journal of Counsellogy. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 10, 101–15/327–40.
  72. Siarkiewicz, E., & Wojtasik, B. (Eds.) (2016). Uczenie się – doświadczanie – imersja. Poradnictwo zaangażowane [Learning, experiencing, immersion: Engaged counselling]. Wydawnictwo Naukowe DSW.
  73. Skałbania, B. (2009). Poradnictwo pedagogiczne. Przegląd wybranych zagadnień [Educational counselling: Selected issues]. Impuls.
  74. Skałbania, B. (2011). Przestrzeń jako tekst w sytuacji poradniczej [Space as a text in the counselling situation]. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja 3(55), 87–96.
  75. Słowik, A. (2016). Transnarodowe sieci poradnicze polskich emigrantów [Transnational counselling networks of Polish emigrants]. Wyd. Nauk. DSW.
  76. Słownik języka polskiego (1978). PWN.
  77. Stolte, J. F., Fine, G. A., & Cook, K. S. (2001). Sociological miniaturims: Seeing the big through the small in social psychology. Annual Review of Sociology 27, 387–413.
  78. Straś-Romanowska, M. (1996). Poradnictwo wobec problemów egzystencjalnych człowieka [Counselling and human existential problems]. In A. Kargulowa (Ed.), Dramaturgia poradnictwa [The dramaturgy of counselling] (pp. 15–25). Wyd. UWr.
  79. Szczepański, J. (1963). Elementarne pojęcia socjologii [Basic concepts in sociology]. PWN.
  80. Szumigraj, M. (1998). Poradnictwo jako subtelne narzędzie sprawowania władzy [Counselling as a subtle tool of power]. In B. Wojtasik (Ed.), Podstawy poradoznawstwa. Zeszyt 2 (pp. 21–32). Wyd. UWr.
  81. Szumigraj, M. (2009). O problemie w poradnictwie [On the problem in counselling]. In A. Kargulowa (Ed.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu [Counsellogy – the discourse continues] (pp. 173–98). PWN.
  82. Szumigraj, M. (2011). Poradnictwo kariery. Systemy i sieci [Career counselling: Systems and networks]. Łośgraf.
  83. Tillmann K.-J. (1996). Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie [Socialisation theories: Community, institution and subjectivation] (G. Bluszcz & B. Miracki, Trans.). PWN. (original work: Sozialisationstheorien. Eine Einführung in den Zusammenhang von Gesellschaft, Institution und Subjektwerdung)
  84. Trębińska-Szumigraj, E. (2009). Emancypacja w poradnictwie [Emancipation in counselling]. In A. Kargulowa (Ed.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu [Counsellogy – the discourse continues] (146–69). PWN.
  85. Vehviläinen, S. (2021). Kierunki i dylematy poradnictwa. Próba syntezy/Orientations and dilemmas of guidance: An attempt at synthesis. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy 10, 63–80/293–308.
  86. Wojtasik, B. (1997). Warsztat doradcy zawodu. Aspekty pedagogiczno-psychologiczne [The vocational counsellor’s toolbox: Educational and psychological aspects]. Wyd. Nauczycielskie PWN.
  87. Wojtasik, B. (1993). Doradca zawodu. Studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa [The vocational counsellor: A theoretical study in counsellogy]. Wyd. UWr.
  88. Wojtasik B. (2009) Sytuacja poradnicza – między rytuałem interakcyjnym a prawdziwym spotkaniem [The counselling situation: Between an interactive ritual and a genuine encounter]. In A. Kargulowa (Ed.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu [Counsellogy – the discourse continues] (pp. 199–216). PWN.
  89. Wojtasik, B. (2011). Podstawy poradnictwa kariery. Poradnik dla nauczycieli [The foundations of career counselling: A handbook for teachers]. KOWEZiU.
  90. Wołk, Z. (2006). Poradnictwo zawodowe w edukacji młodzieży [Career counselling in young adults’ education]. Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
  91. Zembrzuska, A. (2009). Tutoring w szkole drogą do większej wolności i samodzielności ucznia i nauczyciela? [Tutoring at school: Does it promote greater freedom and independence for students and teachers?]. In M. Budzyński, P. Czekierda, J. Traczyński, Z. Zalewski, & A. Zembrzuska (Eds.), Tutoring w szkole: Między teorią a praktyką zmiany edukacyjnej [Tutoring at school: Between the theory and practice of educational change] (pp 104–11). Towarzystwo Edukacji Otwartej.
  92. Zielińska-Pękał, D. (2019). Poradnictwo telewizyjne w perspektywie poradoznawczej [TV counselling and guidance: A counsellogical perspective]. Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego.
  93. Zierkiewicz, E. (2004). Poradnik – oferta wirtualnej pomocy? [Self-help books: An offer of virtual help?]. Impuls.
  94. Zierkiewicz, E., & Ładyżyński, A. (Eds.) (2014). Centrum i peryferie współczesnego poradnictwa [The centre and peripheries of contemporary counselling]. Wydawnictwo Chronicon.