Treść głównego artykułu
Abstrakt
W Holandii i wielu innych państwach podejmowane są wzmożone wysiłki zmierzające do rozbudowy programów przygotowania do życia zawodowego/konstruowania kariery (career learning). U ich podstaw leży forsowane przez wielu przekonanie, że w toku edukacji można, należy, a nawet koniecznie trzeba wzmacniać rozwój kompetencji niezbędnych w konstruowaniu kariery (career competencies) oraz tożsamości zawodowej (career identity). W niniejszym artykule podejmuję polemikę z takim stanowiskiem. Chcę mianowicie dowieść, że cele stawiane w obecnym modelu przygotowania do życia zawodowego/kariery rozbieżne są z wiedzą i najnowszymi ustaleniami współczesnej psychologii rozwojowej i neuropsychologii. W miejsce przygotowania do życia zawodowego w jego dotychczasowym kształcie, proponujemy fazowy model rozwoju kariery.
Słowa kluczowe
rozwój mózgu
kompetencje kierowania własną karierą
przygotowanie do kierowania własną karierą (career learning)
rozwój ego
środowisko uczenia się
dojrzałość
samosterowność (selfdirection)
Szczegóły artykułu
Copyright (c) 2019 Studia Poradoznawcze
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Poradoznawcze”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Orotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Jak cytować
Luken, T. (2019). Przygotowanie do konstruowania kariery (career learning) – czy rzeczywiście zmierzamy w dobrym kierunku?. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 2, 131-147 (pl), 300. https://doi.org/10.34862/sp.2013.6
Referencje
-
Bar‑Anan Y., Wilson T.D., Hassin R.R. (2010) Inaccurate self-knowledge formation as a result of automatic behavior, “Journal of Experimental Social Psychology”, 46, s. 884‑894.
Bergner R.M., Holmes J.R. (2000) Self-concepts and Self-concept Change : A Status Dynamic Approach, “Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training”, 37(1), s. 36‑44.
Bjorklund D.F. (2009) Neem de tijd voor de kindertijd: Het belang van onvolwassenheid in de ontwikkeling van de mens. Houten: Bohn Stafleu van Loghum (Translation of Why Youth is Not Wasted on the Young: Immaturity in Human Development. Hoboken, NJ: Wiley‑Blackwell).
Blakemore S.‑J., Choudhury S. (2006) Development of the adolescent brain: implications for executive function and social cognition, “Journal of child psychology and psychiatry, and allied disciplines”, 47, s. 296‑312.
Boer P. den, Stukker E. (2012) Leren Kiezen voor je loopbaan: Onderzoek naar de herinrichting van het keuzeproces voor beroep en opleiding in West-Brabant, Etten-Leur: ROC West‑Brabant.
Brophy J.(2009) Connecting With the Big Picture “Educational Psychologist”, 44,s. 147‑157.
Craik F.I.M., Białystok E. (2006) Cognition through the lifespan: Mechanisms of change, “Trends in cognitive sciences”, 10, s. 131‑138.
Crone E. (2012). Het sociale brein van de puber. Amsterdam: Bert Bakker.
Dawson‑Tunik T.L. (2004) “A Good Education Is...”: The Development of Evaluative Thought Across the Life Span. Genetic, Social, and General, “Psychology Monographs”, 130(1), s. 4‑112.
Drivdahl S.B., Zaragoza M.S., Learned D.M. (2009) The Role of Emotional Elaboration in the Creation of False Memories, “Applied Cognitive Psychology”, 23, s. 13‑35.
Fernandes N. (2006) The detection of prefrontal cortex development into early adulthood Thesis. Marietta, Ohio: Marietta College. Retrieved November 26, 2010 from http://etd.ohiolink.edu/send‑pdf.cgi/Fernandes%20Ninette%20M.pdf ?marietta1164924291.
Fields R.D. (2008) White matter in learning, cognition and psychiatric disorders, “Trends in neurosciences”, 31, s. 361‑70.
Geffen T. van (2011) Career Learning as a Success Factor for Lifelong Learning: Progress Re-port, Public Part,. Zwolle, The Netherlands: Lifelong Learning Program, LLP Leonardo da Vinci.
Goldberg E. (2006) The Wisdom Paradox, New York: Gotham Books.
Goldberg E. (2009) The New Executive Brain: Frontal Lobes in a Complex World, New York, Oxford Press.
Hoare C. (red.) (2006) Handbook of adult development and learning. New York, Oxford University Press.
Hooley T., Marriott J., Watts A.G., Coiffait L. (2012) Careers 2020: Options for Future Care-ers Work in English Schools. London, Pearson.
Jolles, D.D., Crone E.A. (2012) Training the developing brain: a neurocognitive perspective, “Frontiers in human neuroscience”, 6, 76, s. 1‑13.
Jolles J. (2011). Ellis en het verbreinen: Over hersenen, gedrag en educatie, Amsterdam/Maastricht, Neuropsych.
Kegan R. (1994) In over our heads: The mental demands of modern life. Cambridge (MA), Harvard University Press.
Kolb B., Whishaw I. Q. (1998) Brain plasticity and behavior, “Annual review of psychology”, 49, s. 43‑64.
Kroger J. (2007) Why Is Identity Achievement So Elusive?Identity: An International, “Journal of Theory and Research” 7, s. 331‑348.
Kuijpers M.A.C.T. (2003) Loopbaanontwikkeling: Onderzoek naar ‘Competenties’, Dissertation. Universiteit Twente. Enschede, Twente University Press.
Kuijpers M.A.C.T. (2012) Architectuur van leren voor de loopbaan: richting en ruimte, Heer‑len, Open Universiteit.
Kuijpers M., Meijers F. (2005) Succesfactoren van loopbaanontwikkeling en Vmbo en Mbo: pilotstudy, Den Bosch/Den Haag: CINOP/Haagse Hogeschool.
Kuijpers M., Meijers F. (2009) Studieloopbaanbegeleiding in het hbo: mogelijkheden en gren-zen. Den Haag: De Haagse Hogeschool, Lectoraten en onderzoek.Luken T. (2009) The (im)possibility of new learning and selfdirection, [w:] Career learning: Research and practice in education M. Kuijpers, & F. Meijers (red.), (pp. 85‑102) ‘s‑Her-togenbosch, The Netherlands: Euroguidance.
Luken T. (2011) Zin en onzin van reflectie, “Supervisie & Coaching”, 28(4), s. 153‑166.
Manners J., Durkin K. (2001) A Critical Review of the Validity of Ego Development Theory and Its Measurement, “Journal of Personality Assessment”, 77,s.541‑567.
Meijers F. (2009) Career guidance: a complex learning process, [w:] Career learning: Research and practice in education, F. Meijers, M. Kuijpers (red.), (pp. 3‑18) ‘s‑Hertogenbosch, The Netherlands: Euroguidance.Meijers F., Kuijpers M. (2011) Is loopbaanreflectie gevaarlijk?, “Van twaalf tot achttien”, juni 2011, s. 12‑13.
Meijers F., Kuijpers M., Bakker J. (2006) Over leerloopbanen en loopbaanleren: loop--baancompetenties in het (V)MBO, Onderzoeksrapport. Driebergen: Het Platform BeroepsOnderwijs.
Meijers F., Kuijpers M., Gundy C. (2013) The relationship between career competencies, career identity, motivation and quality of choice, “International Journal for Educational and Vocational Guidance”, doi:10.1007/s10775‑012‑9237‑4
Meijers F., Kuijpers M., Winters A. (2010) Leren kiezen/kiezen leren: Een literatuurstudie. Utrecht/Den Bosch: Expertisecentrum Beroepsonderwijs.
Mendle J., Ferrero J. (2012) Detrimental psychological outcomes associated with pubertal timing in adolescent boy ,“Developmental Review”, 32, s. 49‑66.
Mittendorf K. (2010) Career Conversations in Senior Secondary Vocational Education, Dissertation. Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven.
Nelck‑da Silva Rosa F., Schlundt Bodien W. (2004) Non scholae sed vitae legimus : de rol van reflectie in egoontwikkeling en leesattitudeontwikkeling bij adolescenten. Dissertation.Groningen: Rijksuniversiteit Groningen.
Nolen‑Hoeksema S., Wisco B.E., Lyubomirsky S. (2008) Rethinking Rumination, “Perspectives on Psychological Science”, 3, s. 400‑424.
Pfaffenberger A. H. (2005) Optimal Adult Development: An Inquiry into the Dynamics of Growth, “Journal of Humanistic Psychology”, 45, s. 279‑301.
Quoidbach J., Gilbert D.T., Wilson, T.D. (2013) The End of History Illusion, “Science”, 339(6115), s. 96‑98.
Redlich A.D., Goodman G.S. (2003) Taking responsibility for an act not committed: the influence of age and suggestibility, “Law and human behavior”, 27(2), s. 141‑56.
Savickas M L. (2012) Life design: A paradigm for career intervention the 21st century. “Journal of Counseling & Development”, 90, s. 13‑19.
Scholz J., Klein M.C., Behrens T.E.J., Johansen‑Berg H. (2009) Training induces changes in white-matter architecture, “Nature neuroscience”, 12, s. 1370‑1371.
Sebastian C., Burnett S., Blakemore S.‑J. (2008) Development of the self-concept during adolescence, “Trends in cognitive sciences”, 12, s. 441‑446.
Seifert K. L., Hoffnung, R. J. (1987) Child and Adolescent Development. Boston: Houghton Mifflin Company.
Shaw P., Greenstein D., Lerch J., Clasen L., Lenroot R., Gogtay N., Evans A., Rapoport J., Giedd J. (2006) Intellectual ability and cortical development in children and adolescents, “Nature”, 440, s. 676‑679.
Strick M., Dijksterhuis A., Bos M.W., Sjoerdsma A., Van Baaren R.B., Nordgren L.F. (2011) A Meta-Analysis on Unconscious Thought Effects, “Social Cognition”, 29(6), s. 738‑762.
Stuss D. T., Anderson V. (2004) The frontal lobes and theory of mind: developmental concepts from adult focal lesion research, “Brain and cognition”, 55(1), s. 69‑83.
Viezee‑Fock E. (2012) Professionaliseringstraject ontwikkelt talenten van decanen en docen-ten, “Bij de Les”, 8, 7, s. 6‑9.
Westenberg M. (2002) Zinnenaanvullijst Curium (ZALC), “De Psycholoog”, 37, s. 316‑322.
Westenberg P.M., Gjerde P.F. (1999) Ego Development during the Transition from Adolescen-ce to Young Adulthood: A 9-Year Longitudinal Study, “Journal of Research in Personality”, 33, s. 233‑252.
Whitbourne S.K. (2010) Nieuwe route kiezen? Luister naar je innerlijke GPS: veranderen kan in elke levensfase. Amsterdam/Antwerpen: Arbeiderspers. (Translation of The search for fulfillment, New York: Ballentine Books.).
Wilson T.D. (2011) Redirect: The Surprising New Science of Psychological Change. London: Allen Lane.
Wilson T.D., Dunn E.W. (2004) Self-knowledge: its limits, value, and potential for improve-ment, “Annual Review of Psychology”, 55, s. 493‑518.
Winters A. (2012). Career Learning in Vocational Education: Guiding conversations for career development. Dissertation. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven.
Zaidi Z.F. (2010) Gender Differences in Human Brain : A Review, “The Open Anatomy Journal ”, 2, s. 37‑55.